سیدعبدالکریم هاشمینخلابراهیمی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، درباره افزایش نرخ سود بانکی و دیدگاه مجلس در اینباره اظهار کرد: افزایش نرخ سود تسهیلات بانکی، نیازمند تصویب شورای پول و اعتبار و شورای اقتصاد است و اخباری که اخیرا منتشر شده، ممکن است گمانهزنی یا زمینهسازی برای این امر باشد، اما بانکها به صورت خودسرانه حق افزایش نرخ سود را ندارند.
افزایش نرخ سود بانکی، یک شمشیر دو لبه است
وی افزود: افزایش نرخ سود بانکی، یک شمشیر دو لبه است که از یک طرف باعث افزایش سرمایهگذاری در بانکها و از سوی دیگر باعث کاهش سرمایهگذاری از طرف بخش خصوصی میشود، چون بسیاری از افراد و سرمایهگذاران برای انجام فعالیتهای خود نیازمند تسهیلات بانکی هستند، نمیتوانند تسهیلات دریافت کرده و در امور مختلف اقتصادی سرمایهگذاری کنند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: تقاضا برای منابع مالی در هر فعالیت اقتصادی با توجه به انتظارات فعالان اقتصادی از سوددهی و بازدهی آن فعالیت اقتصادی و نیز نرخ سود بانکی تعیین میشود. هرچه نرخ سود بانکی افزایش یابد تقاضا برای منابع مالی کاهش یافته و هرچه نرخ سود بانکی کاهش یابد، تقاضا برای منابع مالی افزایش خواهد یافت.
افزایش نرخ سود باید تعادلی و منطقی باشد
به گمان هاشمی، افزایش نرخ سود باید تعادلی و منطقی باشد که هم این بخش از اقتصاد که نمیتواند سرمایهگذاری کند به انجام این عمل راغب شود و در بانکها سرمایهگذاری کند و از سوی دیگر، بخش خصوصی که نیازمند استفاده از سرمایه بانکها است بتواند از این تسهیلات استفاده کند. در حال حاضر که نرخ تورم خیلی بالاست و به حالت تعادل بر نگشته است، افزایش نرخ سود بانکی به افزایش نرخ تورم دامن خواهد زده و این به صلاح اقتصاد کشور نیست.
وی ادامه داد: هرچه نظام بانکی در انجام این امر موفقتر باشد، میتوان به رشد و تعالی تولید امیدوارتر بود، در غیر این صورت، منابع بانکی اتلاف شده و منجر به رکود اقتصادی میشود. منابع مالی نظام بانکی به طور طبیعی از محل سپردههای مردم تامین میشود و یکی از مهمترین فاکتورها در تصمیمات سپردهگذاری مردم در نظام بانکی، نرخ سود سپردههاست. هرچه نرخ سود سپردههای بانکی افزایش یابد، انگیزه مردم جهت سپردهگذاری در نظام بانکی افزایش می یابد و هرچه نرخ سود سپردههای بانکی کاهش یابد، انگیزه سپردهگذاری کاهش خواهد یافت.
تعادل نرخ سود، مبتنی بر کشش بازار است
وی افزود: ما باید این مسئله را به یک وضعیت تعادلی برسانیم و تعادل آن هم، کشش بازار است. در بسیاری از مواقع، بازار کشش افزایش نرخ سود را ندارد. کارخانجات ما به آن اندازه بازدهی ندارند که بتوانند نرخ بالای سود را تحمل کنند، مگر اینکه ما به یک رونق و شرایط اقتصادی شکوفا برسیم که بدانیم نرخ بازدهی واحدهای تولیدی بالاست و این واحدها سودهی خیلی خوبی دارند و میتوانند با سود بسیار بالایی هم سرمایه بخرند.
افزایش نرخ سود بانکی منجر به افزایش ربا در اقتصاد کشور میشود
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: به نظر بنده در شرایط فعلی، افزایش نرخ سود بانکی، باعث ایجاد مشکل در اقتصاد کشور شده و بخش ربوی بودنش هم بسیار حاد میشود چون بسیاری از افراد با این پولها کار خاصی انجام نداده و کمکی به اقتصاد کشور نمیکنند و این امر میتواند مانعی برای سرمایهگذاری باشد.
نماینده میناب، جاسک و رودان در خانه ملت اظهار کرد: در شرایط فعلی، اقدام شورای پول و اعتبار و اختیار دادن به بانکها برای تغییر نرخ سود بانکی باعث به هم ریختگی نظام بانکی میشود. پس از ایجاد ثبات و پایداری در حوزه تورم و پیشگیری از افزایش چشمگیر نرخ تورم، میتوان برای افزایش نرخ سود بانکی اقدام کرد اما در حال حاضر فاصله نرخ تورم و سود بانکی زیاد است.
افزایش نرخ سود بانکی را بدون توجیه منطقی تصویب نخواهیم کرد
وی در پاسخ به پرسشی درباره دیدگاه کلی مجلس در باره افزایش نرخ سود بانکی گفت: اگر این امر منطقی باشد و دستگاههای اقتصادی دولت از جمله بانک مرکزی و وزارت اقتصاد بیایند و مجلس را در کمیسیونهای تخصصی و نه در صحن علنی، توجیه کنند، ما آن را بررسی خواهیم کرد، اما اگر همینگونه و بدون توجیه منطقی بیایند، ما چنین موضوعی را تصویب نخواهیم کرد، چون اثرات بدی بر اقتصاد کشور خواهد داشت.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: این افزایش نرخ سود باید تدریجی و منطقی باشد که به بازار شوک وارد نشود. ما اکنون هزار ویک مشکل همانند بیکاری، تورم، رکود، کاهش نرخ رشد اقتصادی و... را داریم. با این شرایط نمیتوانیم یک مشکل را به دیگر مشکلات اضافه کنیم و بنابراین این عمل باید خیلی منطقی، حساب شده و تدریجی باشد.
افزایش نرخ سود نیازمند دقت و ظرافت بسیار زیاد است
وی درباره دیدگاه برخی منتقدین که میگویند افزایش نرخ سود بانکی باعث افزایش نقدینگی میشود و اجرای مناسب آن به سود اقتصاد کشور است، اما نظارت تیم اقتصادی دولت بر سیاستهای پولی و بانکی کشور را ضعیف میدانند، عنوان کرد: تیم اقتصادی این دولت، تازه شروع به فعالیت کرده است و ما اکنون نمیتوانیم بعد از شش ماه که از عمر این دولت میگذرد درباره همه چیز نظر بدهیم و بگوئیم کدام عمل از اثرات کار این دولت و کدام یک مربوط به گذشته است. باید مدتی بگذرد سپس درباره عملکرد این تیم اقتصادی به اظهار نظر پرداخت.
نماینده میناب، جاسک و رودان در مجلس شورای اسلامی در پایان اظهار کرد: ممکن است که افزایش نرخ سود بانکی برای اقتصاد کشور فوایدی داشته باشد، اما دست زدن به نرخ سود بانکها، مخصوصا اگر تغییرات، خیلی جدی و در مقیاس وسیع باشد باید با دقت و ظرافت بسیار زیادی انجام شود چون میتواند اثرات زیانبخشی را بر جای بگذارد.