افزایش سود بانکی منجر به افزایش ربا نمی‌شود/ ضرورت تغییر ساختار بازار سرمایه

حجت‌الاسلام والمسلمین حسن‌آقا نظری، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بحث درباره افزایش نرخ سود بانکی پرداخت و اظهار کرد: چون اکنون بحث اجرای گام دوم هدفمندی یارانه‌ها مطرح است و قرار است این امر اجراء شود حتما به نسبتی تغییر قیمت به وجود خواهد آمد؛ بنابراین ما اول باید تثبیت قیمت‌ها را انجام دهیم و بعد از این کار در سود بانکی تغییراتی را ایجاد کنیم.
افزایش سود بانکی به تولید آسیبی وارد نمی‌کند
وی افزود: کسانی که موضوع افزایش نرخ سود بانکی را مطرح می‌کنند به اعتبار افزایش پس‌انداز و کنترل نقدینگی است تا ما شاهد افزایش قیمت‌ها نباشیم و به نحوی دیگر حجم نقدینگی را افزایش دهیم و همچنین اجرای گام دوم هدفمندی یارانه‌ها تورم شدیدی را به همراه نداشته باشد و در آن وضعیت نرخ سود را به اعتبار اینکه می‌خواهیم بازار تولید را مقداری فعال کنیم افزایش دهیم.
نظری در پاسخ به پرسشی درباره تاثیرات افزایش نرخ سود بانکی بر تولید کشور اظهار کرد: به جهت اینکه با افزایش سود بانکی، پس‌انداز بیشتر می‌شود؛ هزینه‌های بخش تولید برای تامین سرمایه افزایش پیدا می‌کند و از سوی دیگر بخش تولید از افزایش قیمت‌ها استفاده می‌کند اما برای تامین سرمایه با مشکل مواجه خواهد شد. به نظرم، در کل، تولید آسیبی نمی‌بیند چون نهادهایش تثبیت قیمت ‌می‌کنند.
افزایش سود بانکی نیازمند تثبیت قیمت‌هاست
وی ادامه داد: با افزایش نرخ سودبانکی، چون منابع جابجا شده و از یک منبع به سمت بانک‌ها هدایت می‌شوند بر قیمت‌های عمومی تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین بهترین راه، این است که قیمت‌ها را تثبیت کنیم و راه حل تثبیت قیمت‌ها این است که هم بودجه‌هایی که دولت تزریق می‌کند و هم حجم نقدینگی را باید کنترل کنیم تا هدفمندی یارانه‌ها قیمت‌ها را افزایش ندهد و در گام بعدی به افزایش نرخ سود بانکی اقدام کنیم. البته دولت باید توجه داشته باشد که بودجه عمرانی را کم نکند چون در ارتباط با اشتغال و تولید است.
افزایش سود بانکی منجر به افزایش ربا نمی‌شود
حجت‌الاسلام نظری در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر افزایش نرخ سود بانکی بر مقوله ربا اظهار کرد: این مسئله تاثیری بر ربا ندارد چون شخص، نه برای ربا بلکه برای مشارکت در سود اینکار را انجام می‌دهد و سپرده‌های خود را در بانک می‌گذارد و دولت هم اینکار را با هدف افزایش نقدینگی انجام می‌دهد. این سیاست فقط برای کنترل نقدینگی است. وقتی افزایش نرخ سود بانکی زمزمه شد بازار بورس متوقف شد و کاهش هم داشت؛ یعنی سرمایه از آنجا خارج شده و به سمت بانک آمد و همزمان سکه هم تغییر قیمت داد.
وی در پاسخ به پرسشی درباره ناهماهنگی‌هایی که بین بانک مرکزی و برخی بانک‌هایی که خودسرانه اقدام به افزایش نرخ سود می‌کنند اظهار کرد: بانک‌ها نمی‌توانند خودسرانه اینکار را انجام دهند؛ چون این امر نیازمند تصویب شورای پول و اعتبار است. بانک‌های خصوصی موضوع دیگری است و اگر افزایش رسمی هم صورت نگیرد آن‌ها به گونه دیگری حداکثر منافع خود را تامین می‌کنند. آن‌ها ده‌ها سیاست دیگر می‌توانند اعمال کنند.
ساختار بازار سرمایه نیازمند تغییر است
عضو شورای فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: بودجه دولتی باید انقباضی شود تا نقدینگی کم شود که بتوان بر تغییر قیمت‌ها فائق آمد؛ آنگاه می‌توان نرخ سود بانکی را افزایش داد که البته مخصوصا در مورد بانک‌های خصوصی، نیازمند نظارت دقیق است. همچنین ساختار بازار سرمایه باید تغییر کند چون در انحصار سیستم بانکی است.
مدیرگروه اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در پایان اظهار کرد: بازار سرمایه ایران باید به شکلی باشد که در آن رقابت وجود داشته باشد؛ این بازار سرمایه کنونی، یک بازار سرمایه انحصاری بر پایه بانک است و وقتی انحصاری شد تامین سرمایه با مشکل مواجه می‌شود و آن‌ هم سیستم در بانکی‌ای که 80 هزار میلیارد تومان بدهی دارد؛ بعد از ساماندهی این مشکلات می‌توان نرخ سود بانکی را افزایش داد.