مراسم بزرگداشت امام(ره) تجلی یک حرکت ملی است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی جماران، حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در دیدار با اعضای ستاد بزرگداشت امام خمینی(ره) ضمن تسلیت شهادت امام کاظم(ع) این مراسم را بهانه‌ای برای دیدار با اعضای ستاد و محمد علی انصاری و تشکر از آنها عنوان کرد و افزود: زیارت حضرت امام خمینی(ره) برای یادآوری و گم نکردن راه انقلاب است.

وی افزود: بحمدالله در طول این 25 سال برای برگزاری مراسم بزرگداشت امام خمینی(ره) تلاش‌ها و زحمات بسیاری صورت گرفته است. ستاد بزرگداشت امام(ره) با تجربیاتی شکل گرفته است که باید این تجربیات را برای دوران بعد از خودش نیز ذخیره کند. برگزاری این مراسم باید هر سال بهتر و قوی‌تر از هر دوره‌ای انجام شود، چرا که تجلی یک حرکت ملی است و ما از طریق آن پیوند خودمان را با گذشته پرافتخارمان اعلام می‌کنیم.

یادگار امام(ره) ادامه داد: روایتی از امام صادق(ع) در بحار الانوار نقل شده است که می‌فرمایند: « من زارنا فی مماتنا، فکأنما زارنا فی حیاتنا» هرکس ما را در دوران مرگمان زیارت کند، همانند کسی است که در دوران زندگی‌مان ما را زیارت کرده است. روایت دیگری از امام رضا(ع) نیز این نکته بسیار مهم را در خود پنهان دارد که تأکید بر زیارت قبور در مقابل تفکری بوده است که پیامبر(ص) و اولیاء خداوند را پس از مرگ منشأ اثر نمی‌دانند.

حجت‌الاسلام سید حسن خمینی گفت: شما روضه باب الحوائج را زیاد شنیده‌اید و می‌دانید که با او چه کردند. شب هنگام جنازه را برداشتند و قصد داشتند جنازه را در دیواره بغداد بگذارند. امام رضا(ع) در این باره روایتی دارند به این شرح که «ان الله نجا بغداد بمکان قبر ابی الحسن» خداوند بغداد را به احترام قبر امام کاظم(ع) نجات داد. جالب این است که ایشان نمی گویند «ابی» و پدرم و مسئله را شخصی نمی‌کنند.

وی افزود: امام کاظم(ع) چندین کنیه دارند از جمله اباالحسن، ابا صالح، عبد الصالح. اما در روایات ما بیشتر از «ابی الحسن» استفاده می‌شود. در این روایت نیز می‌بینیم که احترام قبر امام کاظم(ع)، نجات بغداد را در پی داشت. همان بغدادی که یک شاعر معروف عرب به نام شیخ مهدی جواهری، شعری را برای امام رضا(ع) خواند به این شرح که «و قبر ببغداد لنفس زکیه تضمنه الرحمان فی الغرفات» قبری در بغداد است که خداوند در آن غرفه‌های بهشت را قرار داده است. همچنین می فرمایند «وقبر بطوس یالها من مصیبه/ الحّت علی الاحشاء بالزفرات» قبری در طوس وجود دارد که آتش به جان‌ها می‌زند.

وی تأثیر قبر حضرت امام کاظم(ع) را بسیار دانست و اظهار کرد: خود امام کاظم(ع) نیز روایتی دارند که در آن می فرمایند «من زار اولنا فقد زار آخرنا و من زار آخرنا فقد زار اولنا و من تولى أولنا فقد تولى آخرنا و من تولى آخرنا فقد تولى أولنا» به این معنی که، هر کس، اولین ما را زیارت کند، آخرین نفر ما را زیارت کرده است، چنان که هر کس آخرین ما را زیارت کند، اولین نفر ما را زیارت کرده است. کسی که نخستین ما را دوست دارد مثل کسی است که آخرین ما را دوست دار. شاید این تعبیر «من تولی» در مقام انشا هم باشد، یعنی کسی که آخری‌ها را دوست دارد باید اولی‌ها را نیز دوست بدارد، وگرنه محبت او کامل نیست.

حجت‌الاسلام سید حسن خمینی با طرح این پرسش که آیا ارزش قبر و جایگاه مخصوص به ائمه و معصومین است اظهار کرد: روایت دیگری از امام کاظم(ع) وجود دارد که بسیار تکان‌دهنده است. ایشان می فرمایند «من لم یستطع ان یزور قبورنا فلیزر قبور صلحاء اخواننا» به این معنی که کسی که نمی‌تواند قبرهای خود ما را زیارت کند، قبر برادران صالح ما را زیارت کند. همین مضمون از امام صادق(ع) هم نقل شده است، ایشان می‌فرمایند « من لم یقدر علی زیارتنا فلیزر صالحی موالینا، یکتب لهو ثواب زیارتنا» به این معنی که کسی که قبر محبین صالح ما را زیارت کند، خداوند ثواب زیارت ما را به او عطا می‌کند.

وی ادامه داد: طبق حدیثی که از امام صادق(ع) خواندم زیارت قبور صلحا مثل زیارت خود ائمه است. ما در زیارت ائمه خطاب به آنها می گوییم شما کسی هستید که کلام مرا می‌شنوید و به سلام من پاسخ می‌دهید.

حجت‌الاسلام سید حسن خمینی علل این روایات را محوری بودن محبت در دین دانست و گفت: محبت و سرسپردگی تمام هویت دین را تشکیل می‌دهد. روایتی از ائمه وجود دارد که آیا دین چیزی جز محبت است؟ داستان معروفی را مرحوم صدوق در علل الشرایع نقل می کنند که طبق آن یک اعرابی به دیدار پیامبر(ص) به مسجد می‌آید. همان طور که می‌دانید تعبیر اعرابی که در روایات ما زیاد به کار برده می‌شود یا به معنی شخصی غریبه است که اهل شهر نیست و از بادیه و بیابان آمده است یا به معنی فردی است که آداب لازم را رعایت نمی‌کند و احترام لازم را نمی‌گذارد. این اعرابی از پیامبر(ص) سؤال کرد قیامت چیست؟ از روایت بر می‌آید که این پرسش یا بی‌مقدمه و بی‌ادبانه بوده است، یا بی موقع! زمان نماز فرا رسید و پیامبر(ص) به نماز ایستادند. پس از نماز فرمودند اعرابی ای که سؤال از قیامت می‌کرد کجاست؟ اعرابی آمد. پیامبر(ص) از او پرسیدند به قیامت چه کار داری؟ اعرابی شخص خوش نفسی است چرا که پاسخ می دهد من نه نماز زیادی دارم و نه روزه زیادی! اما خدا و پیامبر(ص) را دوست دارم.

وی در ادامه نقل خود از این روایت گفت: پیامبر(ص) در پاسخ به اعرابی فرمودند: «آدم‌ها با کسی که دوست دارند محشور می‌شوند». انس ابن مالک می گوید مردم بعد از اسلام از چیزی به اندازه این جواب پیامبر(ص) خوشحال نشدند. در واقع فتح مکه، جنگ احد، بدر و فراز و فرودهای اسلام هیچ کس را در جهان اسلام به اندازه‌ای که این جواب پیامبر(ص) دل‌ها را خوشحال کرد، خوشحال نکرده بود.

سید حسن خمینی اضافه کرد: تعبیر قرآن است که خداوند خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید « اگر بد اخلاق بودی مردم دور تو نمی‌ایستادند» یعنی پیامبر(ص) اگر بداخلاق باشد مردم دور او نمی‌ایستند، تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل. همه این چهارچوبه نیز پیدایش و بقای خود را از همین خوش اخلاق بودن دارد. علتش هم این است که همه اینها آمده‌اند که مردم بهتر زندگی کنند و زندگی‌ها شیرین‌تر شود. اگر قرار باشد از دیدار قیافه بنده مصیبتی بر مصائب بقیه اضافه شود، به میان آنها نروم که بهتر است.

وی افزود: در طول تاریخ بعد از اسلام یکی از سنت‌ها این بوده که مردم به زیارت قبور به خصوص ائمه و اولیاء خداوند می‌رفتند. گاهی این زیارت به جز بیان محبت و اعلان آن، چیزی مازاد بر او نیز برای مردم داشته است. برای مثال تأکید بسیار بر زیارت سید الشهداء به دلیل کارکرد آن برای مبارزه با ظلم بوده است. نفس این زیارت برای زنده نگه داشتن هدف ایشان بوده است. «آن فروریخته گل‌های پریشان در باد/ کز می جام شهادت همه مدهوشان‌اند/ یادشان زمزمه نیمه شب مستان باد/ تا نگویند که از یاد فراموشان‌اند».

حجت‌الاسلام سید حسن خمینی اظهار کرد: پیامبر(ص) در روایتی ذیل آیه «فذکرهم بایام الله» ایام خداوند را نعمت‌های خداوند می‌دانند و می گویند خداوند خواستار یادآوری نعمت‌هاست. این تأکید بر ذکر که یکی از جلوه‌های آن زیارت قبور اولیاء خداست و همانند زیارت ائمه در حیاتشان است، به دلیل ایجاد محبت، اعلان آن و یادآوری برای گم نشدن راه است.