حجتالاسلام میثم محسنی کارشناس دینی اهواز در گفتو گو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، پیرامون دو صفت «یا من أظهر الجمیل وسترالقبیح» در دعای جوشن کبیر اظهار کرد: معنای این دو عبارت چنین است: ای کسی که حسن و زیباییهای انسانها را آشکار میکنی و ای کسی که اشتباهات و گناهان را میپوشانی. این دو عبارت به ما میفهماند که خدای تبارک و تعالی یک سری اطلاعات درباره بندگان خود دارد که اطلاعات زیبای آنها را ظاهر میکند و اطلاعات بدی را که از بندگان دارد پنهان میکند. از این دو صفت الهی، به یک صفت ذاتی خدا پی میبریم و آن این است: «وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحاطَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْما»(طلاق، 12) خداوند به همه چیز علم دارد.
مگر نمیدانید که خدا همه چیز را میبیند
محسنی گفت: همچنین خداوند در آیه 14 سوره علق نیز میفرماید: « أَ لَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرى»؛ مگر نمیدانید که خدا همه چیز را میبیند. خدای تبارک و تعالی در قرآن کریم روی موضوع علم خود به همه چیز بسیار تأکید دارد. در قرآن 18 بار «سمیعٌ علیم» بودن خداوند مطرح شده است. در قرآن 10 بار «عالمُ الغیب و الشهاده» خداوند در آیات آمده است.
این مدرس علوم قرآنی افزود: این آیات تأکید میکند که خداوند همه چیز را میداند و بعد از آنکه همه چیز را میداند، اظهر الجمیل و ستر القبیح، تنها زیباییها را پخش و ظاهر میکند ولی بدیها را پنهان میکند. باید به این موضع دقت کرد که خداوند با داشتن این اطلاعات کدام یک از آنها را درباره بندگان منتشر میکند؟ متأسفانه برخی از سایتها و رسانهها کارشان این است که اطلاعات منفی از انسانها پیدا کنند و آنها را ظاهر سازند و زیباییهای آنها را پنهان میکنند حال اینکه کار خداوند عکس این است.
وی گفت: اگر اطلاعاتی که خداوند دارد در اختیار انسانها بود، قطعاً زشتیها را برای اینکه جذابیت کارشان بیشتر شود به مخاطبان خود ارائه میکردند. اما خدای تبارک و تعالی دو کار جدی انجام میدهد؛ یکی ظاهر کردن زیباییها و دیگری پنهان کردن بدیها است.
این کارشناس دینی با اشاره به فراز «کم من ثناء جمیل لست اهلاًله نشرته» از دعای کمیل گفت: امام علی(ع) در این عبارت فرمودند: چه بسیار صحنههای زیبایی که من اهل آنها نبودم و تو آنها را پخش کردی. حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در روایت دیگری فرمودند: «لو تکاشفتم ما تدافنتم » اگر اسرار پنهانتان برایتان آشکار میشد، همدیگر را دفن هم نمیکردید. اگر عیب کسی که روبروی شماست برایتان کشف میشد همدیگر را دفن هم نمیکردید یعنی تا این قدر نسبت به هم حس بد پیدا میکردید.
محسنی با تأکید بر اینکه باید از عبارت «یا من اظهر الجمیل و سترالقبیح» که در دعای جوشن کبیر آمده این اخلاق خدا را در خود به وجود آوریم، اظهار کرد: پیامبر اکرم(ص) فرمود: «تخلقوا باخلاقالله» اخلاقتان را شبیه اخلاق خدا بکنید. اخلاق خدا این است که زیباییهای بشر را ظاهر و بدیها او را پنهان میکند. در مناجات شعبانیه میخوانیم: خدایا گناهانی از من را در دنیا پوشاندی در حالیکه من به پوشاندن آنها در آخرت محتاجتر هستم.
وی بیان کرد: درس جدی که از این فراز میتوانیم برای زندگی اجتماعی و خانوادگی خود بگیریم این است که به اخلاق الهی تخلق پیدا کنیم؛ زشتیهای دیگران را آشکار نکنیم. چرا وقتی اطلاعات بدی از کسی پیدا میکنیم، سریع آنها را پخش میکنیم که این زشتی را همه ببینند؟ چرا دوست داریم زشتیها پخش شود، این اخلاق، اخلاق خدایی نیست.اخلاق خدا این است که زشتیها پنهان شود؛ اگر عیبی از کسی دیدم آن را نگوییم، عکس آن را بگوییم. خوبیها باید نشر پیدا کند.
اظهار زیبایی و استتار زشتی آثار تربیتی دارد
این مدرس علوم قرآنی با بیان اینکه اظهار زیبایی و استتار زشتی آثار تربیتی دارد، گفت: اولین اثر تربیتی این کار از بین نرفتن خودباوری افراد جامعه است؛ انسانها یک خودباوری دارند؛ اگر باور «من میتوانم»، «من خوب هستم» خود را جای «من بد هستم» بدهد، خیلی اتفاقات بد نمیافتد.
محسنی ادامه داد: امام هادی(ع) درباره کسی که خود را پایین بداند و گناهانش پیش همه فاش شود میفرماید: «من هانت علیه نفسه فلا تامن شره» کسی که در نظر خود کوچک و بی مقدار شد از شر او در امان نباشید. آدمهای تبهکاری که جرایم بزرگ انجام میدهند نفسشان برایشان محترم نیست و خودباوری در آنها از دست رفته است.
وی دومین اثر تربیتی آشکار کردن زیبایی و پنهان داشتن زشتیها را باز بودن راه بازگشت عنوان کرد و افزود: تا وقتی زیباییهای وجود انسان را ظاهر میکنیم یعنی راه و فرصت بازگشت را باز میگذاریم. به این ترتیب با برچسب بد زدن به آدمها پلها پشت سر آنها خراب شده و بازگشت آنها به سادگی میسر نخواهد بود. خدا می خواهد راه بازگشت برای بندگانش همیشه باز باشد.
شرکت درمسابقه نیکیها اثری تربیتی دارد
این کارشناس دینی بیان کرد: سومین اثر تربیتی شرکت درمسابقه نیکیها است کسی که سابقه بد او آشکار نباشد، انگیزه حضور در عرصه این مسابقه را پیدا میکند. خیلی مهم است که از این عبارت دعای جوشن کبیر، اخلاق خدا را یاد بگیریم. اراده خدا این نیست که بدیها را فاش کنیم. خداوند در آیه 19 سوره نور میفرماید «إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَة وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُون» عدهای دوست دارند که گناهان دیگران را فاش کنند، خدای تبارک و تعالی در این آیه می فرماید کسانى که دوست دارند زشتکارى در میان آنان که ایمان آوردهاند، شیوع پیدا کند، براى آنان در دنیا و آخرت عذابى پر درد خواهد بود، و خدا [ست که] مىداند و شما نمىدانید.