توسعه روابط سیاسی و اقتصادی بر پایه ارتباطات فرهنگی
گروه ادب: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در افتتاحیه نمایشگاه کتاب مسکو اظهار کرد: روابط فرهنگی دو کشور می‌تواند در کنار روابط سیاسی و اقتصادی دوجانبه، بیش از پیش توسعه یابد.
به گزارش خبرنگار اعزامی خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در افتتاحیه نمایشگاه کتاب مسکو به ایراد سخن پرداخت که متن آن را از نظرتان می‌گذرانیم:
«از اینکه فرصت یافتم تا در جمع شما مقامات، اندیشمندان، ناشران و دست اندرکارات برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو به عنوان مهمان ویژه حضور یابم خرسندم و از وقت اختصاص داده شده برای سخنرانی نیز تشکر می‌کنم. واقعیت آن است که حضور در نمایشگاه‌های کتاب و تعامل با نویسندگان و فرهیختگان برای همه ارزشمند و زیباست و می‌تواند بر نوع نگاه انسان به محیط پیرامون خود، جامعه و جهان تاثیرگذار باشد.
کتاب زیربنای فکری جوامع بشری و منبع خلاقیت و تولید ایده‌های جدید است. نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب به دلیل حضور نویسندگان و آثار آنها از سایر کشورها اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند و فضایی آکنده از علم را ایجاد می‌کند.
خرسندم که برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو با شکوه خاص و با حضور قوی ناشران و دست‌اندرکاران تولید کتاب در چنین فضای وسیعی برگزار می‌شود و در این میان ناشران و پژوهشگران ایرانی نیز حضوری پررنگ در آن دارند.
مطمئناً هر چه میزان تولید و توزیع کتاب در یک کشور بیشتر باشد، دسترسی عموم مردم و بهره‌مندی آنها آسانتر خواهد بود و با روی آوردن مردم به کتاب و کتابخوانی، زیربناهای فکری و علمی کشورها ساخته می‌شود. به نظر من فرهنگ غنی ایران و روسیه و قدمت دیرینه این دو کشور، دارای شرایط و عناصری است که هر چه نویسندگان در باب آن قلم‌فرسایی کنند و ناشران چاپ نمایند، باز هم جای کار بیشتر در این زمینه وجود دارد. نویسندگان، اصحاب قلم و متفکران ایران و روسیه به خوبی از عمق فرهنگی و ریشه تمدنی دو کشور آگاه هستند. ایران و روسیه قدمتی به طور تاریخ بشریت دارند و در تولید علوم و فنون و ارائه آن به جامعه بشری نقش ارزنده‌ای داشته‌اند.
جامعه علمی ایران و روسیه با وجود نقش بزرگی که در تولید علم در جهان داشته‌اند، در شناساندن متقابل علوم، فرهنگ، ادبیات و آثار هنری دو کشور کهن و تمدن‌ساز خود به یکدیگر، هنوز راه درازی پیش رو دارند.
ایران و روسیه با داشتن شاعران بزرگی چون پوشکین و سعدی و نویسندگان معتبری مانند ابوالفضل بیهقی، ملک‌الشعرای بهار، نیما یوشیج، سهراب سپهری در کنار تولستوی، داستایوفسکی، چخوف، گورکی و ... باعث غنای ادبیات جهانی شده‌اند و فرهنگ و ادبیات دیگر کشورها را تحت تاثیر قرار داده‌اند.
سروده‌های شعرای نامدار ایرانی چون خیام، حافظ شیرازی، فردوسی، مولوی، جامی و .. و ذهن و اندیشه بشری را صیقل داده‌اند و نگاه انسان را به محیط پیرامون خود و جهان تحت تاثیر قرار می‌دهند. بی‌دلیل نیست که پوشکین، شاعر نامدار روسیه، برخی شعرای ایرانی را مورد اشاره قرار می‌دهد و از جمله از سعدی شیرازی نام می‌برد.
شعرا و نویسندگان بزرگ ایرانی با الهام گرفتن از تعالیم اسلامی، تلاش کرده‌اند مسیر درست زندگی را به مردم بیاموزند. تاثیر دین مبین اسلام بر ادبیات کهن ایران به گونه‌ای است که محتوای اثر ادبی در چارچوب خطوط تعیین شده شرعی قرار می‌گیرد و نقش هدایت‌گرانه پیدا می‌کند.
ادبیات غنی و فرهنگ و تمدن دیرینه ایران و روسیه به قدری عمیق و ریشه‌دار است که بررسی متقابل نویسندگان، محققان و جامعه علمی دو کشور می‌تواند به شناخت هر چه بیشتر این دو فرهنگ و تمدن بزرگ کمک کند. شناساندن ریشه‌های فرهنگی و تمدنی به مردم خود به خود منجر به ارتباط نزدیکتر و عمیق‌تر مردم دو کشور می‌شود؛ چرا که مشترکات زیادی در آثار و ادبیات ایران و روسیه وجود دارد.
در شرایطی که روابط سیاسی، اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در وضعیت بی‌نظیری است و روند رو به رشد آن در حال افزایش است، معتقدم که روابط فرهنگی دو کشور نیز می‌تواند در کنار روابط سیاسی و اقتصادی دو جانبه، بیش از پیش توسعه یابد.
طی دهه‌های گذشته، مقامات و نهادهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، همکاری‌های خوبی با هم داشته‌اند و اسناد متعددی برای گسترش همکاری‌های فرهنگی به امضاء رسانده‌اند. همکاری بین موسسات علمی و فرهنگی و هنری دو کشور، برپایی همایش‌های متقابل علمی و فرهنگی، ترجمه و انتشار آثار شعرا و نویسندگان برجسته دو کشور، برگزاری هفته‌های فرهنگی و هفته‌های فیلم، همکاری‌های رسانه‌ای و گردشگری، ایجاد یا تقویت اتاق‌های آموزش زبان فارسی و روسی، اعزام دانشجو و استاد به طور متقابل از جمله اقداماتی بوده که با همکاری دو طرف به انجام رسیده و تاثیرات خوبی نیز به دنبال داشته است.
با این حال معتقدم هنوز ظرفیت‌های فرهنگی دو کشور به طور کامل شناسایی و عملیاتی نشده‌اند و می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب، شرایطی فراهم کرد که ضمن تسهیل ارتباطات مردمی و تقویت گردشگری بین دو کشور، به درک عمیق‌تر و وسیع‌تر مردم از مشترکات مهم فرهنگی و تمدنی ایران و روسیه کمک و به این وسیله زنجیره روابط دو کشور را تکمیل کرد.»
این نمایشگاه تا 15 شهریور در مسکو برپاست. از حواشی این نمایشگاه برگزاری مراسم افتتاحیه در زیر چادر و بدون تشریفات خاص بوده است.
