ترجمه‌های منثور قرآن ادبی نیستند/ استقبال خوب مخاطبان از ترجمه منظوم
گروه ادب: مترجم منظوم قرآن با اشاره به استقبال خوب مخاطبان از این ترجمه‌ها گفت: کسانی که مخالف ترجمه‌های منظوم قرآن هستند، باید فکری به حال ترجمه‌های منثور قرآن کنند که خالی از ادبیات قرآن است.
امید مجد، مترجم منظوم قرآن، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در بررسی جایگاه ترجمه‌های منظوم قرآن کریم گفت: در رابطه با این موضوع همه موارد به قوت و توانایی شاعر برمی‌گردد، به این معنی که اگر شاعر بتواند ترجمه منظوم خوبی از قرآن ارائه دهد، این ترجمه خوب و در غیر این صورت بد است.
وی با بیان اینکه شاعر باید بتواند هم از نظر دقت و هم از نظر مهارت‌های شعری ترجمه‌ای پخته ارائه دهد، افزود: تاکنون ترجمه‌های منظومی که از قرآن ارائه شده، ترجمه‌های چندان خوبی نیستند و در فاصله سال‌های 86 تا 88 چه نظم و چه نثر، بسیاری از آنها از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد مردود شد و فقط ترجمه‌ای که من انجام داده بودم، به دلیل دقت و پختگی شعر توانست مخاطبان خود را پیدا کند.
استفاده از ترجمه‌های دیگر عاقلانه است
مجد درباره چگونگی انجام ترجمه‌های منظوم قرآن و این که باید از روی متن عربی قرآن یا ترجمه‌های دیگر انجام شود، اظهار کرد: این موضوع یک قانون کلی است و فرقی میان نظم و نثر وجود ندارد و بستگی به این دارد که مترجم به زبان مبدأ مسلط است یا نه. اگر مسلط نباشد از روی ترجمه‌های دیگر قرآن این نوع ترجمه را انجام می‌دهد و در غیر این صورت علاوه بر اینکه مترجم می‌فهمد، عقل ایجاب می‌کند که از ترجمه‌های دیگر نیز استفاده کند.
وی ادامه داد: در طول دوره‌های گذشته از قرن چهارم تاکنون، مترجمان بسیاری قرآن را ترجمه کرده‌اند و به نظر من اشکالی ندارد که فرد در ترجمه قرآن به ترجمه‌های دیگر نیز رجوع کند؛ اساساً اقتضای کار علمی می‌طلبد که فرد ترجمه‌های دیگر را نیز بررسی کرده و از علم مترجمان دیگر نیز بهره‌مند شود.
این مترجم منظوم قرآن در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه فکر نمی‌کنید در این صورت یک ترجمه تحت تأثیر ترجمه‌های دیگر قرار می‌گیرد و می‌توان آن را تقلیدی دانست، بیان کرد: نه این نوع ترجمه‌ها تقلیدی نیستند، کسانی که ترجمه‌های قرآن را انجام می‌دهند با استفاده از یک ترجمه قرآن، این موضوع را آموخته‌اند و از سوی دیگرعاقلانه نیست که فرد خود را از مراجعه به ترجمه‌های دیگر و ظرافت‌هایی که در سایر ترجمه‌ها وجود داشته است، بی‌بهره بگذارد.
فروش نیم‌میلیونی ترجمه منظوم قرآن نشانگر پرمخاطب بودن آن است
مجد تصریح کرد: آنچه ما در ترجمه‌های قرآن نقش داریم، ادبی بودن یک ترجمه است، هر آنچه تاکنون در زمینه ترجمه‌های منثور قرآن وجود دارد، این است که متن این نوع ترجمه‌ها غیرادبی است و یک ترجمه که رنگ و بوی ادبی داشته باشد، نداریم و همه هم از روی هم می‌نویسند و چند جمله آن را تغییر می‌دهند. کسانی که مخالف ترجمه‌های منظوم قرآن هستند، باید فکری به حال ترجمه‌های منثور قرآن کنند که خالی از ادبیت قرآنی است.
وی در ادامه گفت: تیراژ ترجمه‌های منظومی که من انجام داده‌ام، 500 هزار جلد بود، یعنی 430 هزار ترجمه قرآن و 70 هزار نسخه ترجمه نهج‌البلاغه فروش رفته است. بنابراین زمانی که حدود نیم میلیون از یک ترجمه به فروش می‌رود، نمی‌توان گفت که مردم آن را متوجه نمی‌شوند. .جاذبه‌ای که در این نوع ترجمه وجود دارد، به خاطر ادبی بودن متن آن است و برای مخاطبان دلنشین است.
بیشتر ترجمه‌های قرآن نثر روزنامه‌ای دارند
مجد با اشاره به ویژگی ترجمه خود افزود: من این ترجمه را به گونه‌ای انجام داده‌ام که تصویرسازی مناسبی انجام شده و ترکیب خوب و آهنگ دلنشینی برای آن قرار داده شده است و کسی که آن را می‌خواند، برایش دلنشین است و آنچه مترجم در آن نقش داشته، حضور زبان ادبی در ترجمه بوده است که در نثر اصلاً وجود ندارد.
وی در توضیح بیشتر درباره ادبی نبودن متن ترجمه‌های منثور قرآن بیان کرد: متأسفانه زبان ترجمه‌های منثور، محاوره‌ای و خالی از ادبیت است؛ به عنوان مثال در گلستان سعدی، متن آن کاملاً ادبی و متفاوت با متن معمولی است؛ بنابراین نثر ادبی متفاوت با نثر روزنامه‌ای است، در حالی که بیشتر ترجمه‌های قرآن نثر روزنامه‌ای دارند.
مجد در پاسخ به اینکه این جای خالی را چه کسانی باید پُر کنند، گفت: من در نثر این قلم را ندارم و نمی‌توان گفت کسی که در نظم توانایی دارد، در نثر نیز قلم خوبی داشته باشد و در شعر می‌توانستم این کار را انجام دهم و انجام داده‌ام و ترجمه منظوم قرآن را یک بار در سال 74 و بار دیگر در سال 88 انجام دادم که ترجمه دوم ادبی‌تر است و کاملاً بازنویسی شده است و ترجمه نخست را به طور کامل تغییر داده و دوباره قرآن را ترجمه کرده‌ام که حدود 40 تا 50 بیت آن مشترک است.
ترجمه منظوم قرآن از نظر رهبری اشکالی ندارد
وی در پاسخ به اینکه آیا نیاز هست که ترجمه دوم هم بازنگری شود، عنوان کرد: نه، چون به نظرم همین ترجمه خوب است و در سال 88 تنها نیتم این بود که ادبی‌تر شود، اما شاید 10 - 15 سال دیگر ترجمه دیگری را انجام دهم.
مجد درباره گرایش طیف خاصی از جامعه به ترجمه‌های خاصی از قرآن گفت: جامعه آماری که مخاطب ترجمه‌های من بودند، از همه طیف بودند و این نشان می‌دهد که این نوع ترجمه در همه طیف‌ها و اقشار طرفدار دارد و تنها یک قشر کمی آن را نپسندیدند که کلاً با شعر مخالفند.
این مترجم منظوم قرآن با اشاره به دیدار با مقام معظم رهبری و نظر ایشان درباره ترجمه‌های قرآن گفت: نظر رهبر معظم انقلاب دو بعد دارد؛ یک بعد فقهی است که از نظر ایشان اشکالی ندارد و ذاتاً حرام نیست و دوم این که باید دقیق باشد و درباره ترجمه من نظرشان را این گونه مرقوم کرده بودند: «ترجمه شما را خواندم، شاد شدم و برای شما دعا می‌کنم».
