ترجمه‌های منظوم قرآن با نظارت صاحبنظران چاپ شوند
گروه ادب: پژوهشگر ترجمه قرآن گفت: ترجمه‌های منظوم قرآن باید پس از ارائه به صاحبنظران و متخصصان فن چاپ شوند.
حجت‌الاسلام محمدعلی کوشا، پژوهشگر و منتقد ترجمه‌های قرآن، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره ترجمه‌های منظوم قرآن گفت: ترجمه منظوم اگر چنانچه به معنی واقعی کلمه از نظر ادبی و هنری قابل توجه باشد و مترجم بداند و بتواند بعد ادبی و هنری قرآن را منعکس کند، کار خوب و مثبتی است.
وی با بیان اینکه از ترجمه منظوم نباید انتظار ترجمه تطبیقی منثور را داشت، افزود: ما در نثر بسیار گویاتر می‌توانیم مقصود آیات را در قالب عبارات بگنجانیم و بیان کنیم، اما در نظم به دلیل قالب وزن و سجع آن محدود است؛ از این رو قالب خود را می‌طلبد.
ترجمه منظوم قرآن باید بتواند محتوای آیه را انعکاس دهد
حجت‌الاسلام کوشا ادامه داد: به عنوان مثال اشعاری که در میان شعرهای مولانا در مثنوی یا شعرهای سعدی است، می‌توان ترجمه برخی از آیات را از آنها استخراج کرد، بنابراین معلوم می‌شود که ترجمه منظوم امکان‌پذیر است، اما به این بستگی دارد که آن ناظم و یا شاعر در چه پایه و مایه‌ای باشد و بتواند محتوای آیه را منعکس و بعد هنری آن را متجلی کند.
این منتقد ترجمه‌های قرآن اصل وجود ترجمه‌های منظوم قرآن را مثبت و مفید دانست و بیان کرد: این نوع ترجمه‌ها مفید هستند، اما نه هر ترجمه‌ای. به عنوان مثال ترجمه منظوم قرآن اثر صفی علیشاه چه ترجمه و چه تفسیر منظوم قرآنش که ناجی اصفهانی آن را تحقیق و تصحیح کرده، بین قلم ترجمه و تفسیر با اینکه هر دو منظوم است، تفاوت قائل شده است که در نوع خود جالب بوده و هنرمندانه است.
ترجمه‌های منظوم دیگر با ترجمه صفی علیشاه سنجیده شود
وی تصریح کرد: تاکنون کسی به جامعیت این مترجم نتوانسته ترجمه قرآن را به نظم درآورد؛ از این رو ترجمه‌های منظوم دیگر را باید با ترجمه صفی علیشاه بسنجیم. از این رو از میان حداقل 10 ترجمه‌ای که آنها را بررسی کرده‌ام، هیچکدام به پایه ادبی و هنری این ترجمه نمی‌رسد، هر چند ممکن است در میان سایر ترجمه‌های منظوم چند شاه بیت یافت شود که ترجمه آیه را بهتر منعکس کرده باشد، اما هیچ یک به پای ترجمه صفی علیشاه نمی‌رسد.
حجت‌الاسلام کوشا در ادامه اظهار کرد: البته این دلیل نمی‌شود که ما جلوی کار افراد را بگیریم و نگذاریم در این زمینه کار کنند یا اثر وی را چاپ نکنیم، بلکه معتقدم کسانی که دست به ترجمه منظوم قرآن می‌زنند، به افراد متخصص در فن خودش ارائه دهند، همچنین به ویراستار قوی که در زمینه ترجمه قرآن تخصص و ذوق ادبی بالایی دارد، بدهد و از سوی دیگر با کسانی که شاعر و سرآمد هستند، مانند سیدعلی موسوی گرمارودی و محمدعلی مجاهدی که به پروانه تخلص دارد، مراجعه کنند و زیرنظر این افراد که کم هم نیستند و در زمینه شعر صاحب‌نظر هستند، عرضه کنند تا تصحیح شود.
مترجمان منظوم قرآن را دلسرد نکنیم
وی با بیان اینکه مترجمان منظوم قرآن اثر خود را به ویراستار متخصص در زمینه ترجمه قرآن برای تطبیق آیات با مفهوم آیه بدهند، بیان کرد: کسانی که ترجمه منظوم قرآن را انجام داده‌اند، نباید آنها را دلسرد کنیم، بلکه باید آنها را تشویق و دلگرم کنیم و به آثارشان بها دهیم، اما این بدان معنا نیست که هر آنچه ترجمه کردند، چاپ کنیم بلکه باید اثر خود را در ابتدا به صاحبنظران ارائه دهند و صاحبنظران نیز اگر دیدند که یک اثری به عنوان مثال 70 درصد قابل قبول است، کمک کنند تا اثر خود را ارتقا دهد. بنابراین چاپ این ترجمه‌ها را مشروط بر ارائه به صاحبنظران می‌دانم.
این مترجم قرآن گفت: ما نه مطلقا می‌گوییم که باید چاپ شود و نه می‌گوییم چاپ نشود، بلکه کسانی که ذوق هنری و ادبی دارند، نباید ذوقشان را کور کنیم، بلکه باید آنها را تشویق و هدایت کنیم تا رشد کنند.
