ادله تحریم ربا در قرآن/ چرا قرآن ربا را مصداق ظلم می‌داند؟
گروه اقتصاد: عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: اگر پولی را به کسی قرض دهید، آن پول دیگر در ملکیت شما نیست و هر سودی از آن حاصل شود در آن حقی ندارید و اگر قرض‌دهنده، سودش را بگیرد، ظلم کرده و این علت تحریم ربا در قرآن است.
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی‌نیا، عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به بیان دلایل تحریم ربا در قرآن پرداخت و اظهار کرد: ادله تحریم را خود قرآن بدین‌گونه بیان کرده است که در ربا، ظلم رخ می‌دهد و می‌فرماید: «فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِکُمْ لاَ تَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُونَ؛ و اگر (چنین) نکردید، بدانید به جنگ با خدا و فرستاده وى برخاستهاید و اگر توبه کنید، سرمایههاى شما از خودتان است. نه ستم مىکنید و نه ستم مىبینید» (البقره/279)
سود قرض متعلق به قرض‌گیرنده است
وی ادامه داد: اگر کسی ربا بدهد، مظلوم واقع شده است و کسی که ربا می‌گیرد ظالم است و علت ظلم بودن ربا این است که وقتی کسی پولی را به شما قرض می‌دهد ارتباطش با پولش قطع شده و پول از ملکیتش خارج می‌شود و چیزی که ایجاد شده، دِین برای قرض‌گیرنده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: اگر پولی را به کسی قرض دهید، آن پول دیگر در ملکیت شما نیست؛ بنابراین هر سودی که از این پول حاصل شود در آن حقی ندارید و اگر قرض‌دهنده، سودش را بگیرد، ظلم کرده و هر گونه ثمره از این پول حاصل شود ارتباطی با قرض‌دهنده ندارد و این علت تحریم رباست.
ظلم بودن رباخواری؛ علت تحریم آن از جانب قرآن
معصومی‌نیا تأکید کرد: در قراردادهایی همانند مشارکت، مضاربه و ... ارتباط مال با صاحب آن قطع نمی‌شود؛ بنابراین صاحب مال حق دارد از درآمد حاصله، سهم داشته باشد. اگر کسی در قبال یک قرارداد با کسی فعالیت اقتصادی انجام دهد، ارتباطش با پول قطع نشده و حق مشارکت در سود را دارد و به همین دلیل قرآن می‌فرماید: اگر قرض ربوی دادید و پشیمان شدید حق ندارید زیاده بگیرید، اما اصل مال متعلق به شماست.
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی ادامه داد: محکم‌ترین سخن درباره تحریم ربا، همین ظلم بودن آن است و در روایاتی هم که ائمه(ع) درباره ربا فرموده‌اند، یا همین آیه را تفسیر کرده یا فرمایشاتی در تکمیل این آیه بیان کرده‌اند.
حلیت رباخواری به سودگرایی اصالت می‌بخشد
وی بیان کرد: حضرت امام رضا(ع) می‌فرماید که اگر کسی در مقابل قرضی که می‌دهد، ربا بگیرد این امر باعث می‌شود مردم به دریافت ربا عادت کرده و دیگر کسی حوصله کار کردن نداشته باشد و در چنین شرایطی همه ریسک‌ها و خطرات فعالیت اقتصادی متوجه قرض‌گیرنده شده و هیچ مخاطره‌ای قرض‌دهنده را تهدید نمی‌کند.
معصومی‌نیا در پایان گفت: امام رضا(ع) می‌فرمایند که اگر ربا حلال بود، مردم تجارت را کنار می‌گذاشتند و در روایت دیگری فرمودند که اگر ربا حلال بود، مردم دیگر کار خیر انجام نمی‌دادند؛ به این دلیل که وقتی کسی کار خیر انجام می‌دهد از سرمایه خود صرف‌نظر می‌کند، اما اگر به دنبال رباخواری باشد، صرفاً به دنبال کسب سود از سرمایه خود است و در این شرایط سودگرایی اصالت پیدا می‌کند.
