صمیمی شدن با مردم از اصلی‌ترین دلایل موفقیت پیامبر(ص) بود/ نیازمند تغییر در نگرش مبلغان هستیم

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، به دنبال طرح موضوع بررسی روش‌های تبلیغ دین توسط پیامبر(ص)، خبرگزاری ایکنا گفت‌وگوهایی را با محمود یزدانی، ‌پژوهشگر و محقق قرآنی انجام داد.
به گفته وی، پیامبر(ص) برای تبلیغ دین ۱۰ اقدام انجام می‌دادند که امروزه ما فقط یک مورد آن را انجام می‌دهیم؛ همین دوری از سبک تبلیغی پیامبر(ص) باعث شده که نتوانیم در امر تبلیغ دین موفق باشیم.
در نوشتار اول به بیان اولین تفاوت کار تبلیغ توسط پیامبر(ص) با مبلغان امروزی پرداختیم و گفته شد: پیامبر(ص) به دنبال اقامه دین بود اما غالب مبلغان امروزی، صرفاً دنبال بیان معارف دینی هستند.
در نوشتار دوم گفتیم که پیامبر(ص) برای اقامه دین، یکی از اقداماتی که انجام می‌داد این بود که خودش سراغ مردم می‌رفت درحالیکه غالب مبلغان امروزی در مسجد و پای منبر، مطالبی را برای مردم بیان می‌کنند و کاری به آن‌ها که پای منبر نیستند ندارند.
در این نوشتار، یکی دیگر از تفاو‌ت‌های کار پیامبر(ص) با مبلغان امروزی را بیان می‌کنیم.
محمود یزدانی، محقق و پژوهشگر قرآنی ‌اظهار کرد: پیامبر(ص) نه تنها خودش سراغ مردم می‌رفت بلکه با مردم، صمیمی هم می‌شد،‌ درحالیکه غالب مبلغان امروزی با مردم صمیمی نمی‌شوند.
گوش‌های مردم پر از احکام الهی است
وی با بیان اینکه یکی از اصلی‌ترین دلایل موفقیت پیامبر در امر تبلیغ دین، این بود که با مردم صمیمی می‌شد،‌ تصریح کرد: امروزه گوش‌های مردم پر از احکام الهی است؛ به عنوان مثال یک فرد بی حجاب یا یک فرد ربا خوار می‌داند که دارد عمل حرامی را مرتکب می‌شود و نسبت به حدود شرعی حجاب یا چگونگی حلال و حرام شدن مال، آگاهی دارد اما چون نسبت به رعایت آن مجاب نشده، این مسائل را رعایت نمی‌کند.
وی ادامه داد: مسئله امروز مردم،‌ نداشتن اطلاعات نیست چراکه اکثریت، اطلاعات اولیه را دریافت کرده‌اند اما باید ببینیم چرا بعد از دریافت اطلاعات، تغییری در رفتار مردم ایجاد نشده است.
وی با اشاره به اینکه خروجی تبلیغ باید تغییر باشد،‌ گفت: اینکه بعد از دریافت اطلاعات اولیه،‌ آیا تغییری در‌ رفتار فرد دیده شده یا نه، اصلی است که همواره باید مورد توجه مبلغان قرار گیرد اما از آن غفلت شده است.
این محقق و پژوهشگر قرآنی افزود: در اقتصاد می‌بینیم که به عنوان مثال یک تولید کننده چیپس و پفک، با هدف ایجاد تغییر در الگوی مصرف مردم، در تبلیغاتش سعی می‌کند که مردم را مجاب کند تا بین تولیدات مختلف، کالای او را خریداری کنند اما ما در تبلیغ معارف دین چنین رویکردی را مدنظر قرار نداده‌ایم.
افراد صرفا با شنیدن احکام، عامل به آن نمی‌شوند
وی یادآور شد: این اشتباه است که فکر می‌کنیم بعد از اینکه یک گزاره دینی را به گوش مردم رساندیم، به آن عمل می‌کنند، مردم باید مجاب شوند تا به دستوری عمل کنند، یکی از راه‌ها هم برای مجاب کردن آن‌ها، برقراری ارتباط صمیمی است.
یزدانی با بیان اینکه امروزه، روانشناسان، نیاز به تعلق و محبت را از نیازهای اساسی انسان می‌دانند، ادامه داد: پیامبر(ص) می‌دانست زمانی می‌تواند رفتار و اندیشه‌های مردم را عوض کند که با آن‌ها صمیمی شود، بنابراین وقت زیادی را با مردم و در جهت صمیمی شدن با آن‌ها می‌گذراند، این در حالی است که مبلغان ما نه تنها با مردم صمیمی نمی‌شوند بلکه همان‌طور که گفتیم حتی سراغ مردم بیرون از مسجد هم نمی‌روند و صرفا به بیان احکام الهی اکتفا می‌کنند.
این محقق و پژوهشگر قرآنی اذعان کرد: خداوند در قرآن خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید؛ اینکه مردم به سراغ تو می‌‌آیند به خاطر اخلاق و قلب مهربان تو است نه به خاطر اینکه گفته‌های خداوند را بیان می‌کنی، این در حالی است که ما به اشتباه فکر می‌کنیم پیامبر چون کلام الهی را بیان می‌کرد، مردم جذبش می‌شدند.
فضای بیگانگی بر جامعه حاکم است
وی با تاکید بر اینکه در کنار حرف خوب، رفتار خوب هم لازم است، اظهار کرد: در حال حاضر فضای تبلیغی که در جامعه ما استوار است، فضای بیگانگی است یعنی مبلغ تلاش نمی‌کند با مردم صمیمی شود.
یزدانی افزود: البته شاید عده‌ای از مبلغان وقتی مردم به سراغشان می‌آیند با آن‌ها صمیمی شوند اما خود مبلغان به سراغ مردم نمی‌روند و رفتار صمیمانه با آن‌ها ندارند، این در حالی است که یکی از یاران پیامبر گفته بود اینقدر پیامبر سراغ من آمد و برخورد خوبی با من داشت که من در ابتدا به خاطر رودربایستی با او مسلمان شدم و گرچه ابتدا حرف پیامبر را نمی‌پذیرفتم اما بعدها به دنبال صمیمی شدن با او، دینش را پذیرفتم و از یارانش شدم.
مؤلف کتاب «مثل پیامبر تبلیغ کنیم» در ادامه به بیان شرایط لازم برای صمیمی شدن با مردم پرداخت و گفت: برای صمیمی شدن با مردم، مبلغ، هم باید ارادت و محبت قلبی نسبت به مردم داشته باشد و هم باید رفتارهای محبت‌آمیز انجام دهد.
نیازمند تغییر در نگرش مبلغان هستیم
این محقق و پژوهشگر قرآنی با بیان اینکه در مرحله اول، مبلغ باید خودش در دلش محبت مردم را ایجاد کند چراکه وقتی این محبت در او ایجاد شد،‌ می‌تواند رفتار محبت‌آمیز هم با مردم داشته باشد، تصریح کرد: باید یک تغییر نگرش در مبلغان ایجاد شود چراکه هر قدر مردم ما بد باشند از مردم زمان پیامبر بدتر نیستند.
وی با اشاره به اینکه خداوند در قرآن، مسلمانان را برادران یکدیگر معرفی می‌کند، گفت: همین طور که وقتی فردی برادرش را دوست دارد دنبال دلیلی برای این دوست داشتن نمی‌گردد، یک مبلغ دینی هم باید نگرشش را نسبت به مردم نگرش برادرانه قرار دهد در این صورت است که خیلی راحت می‌تواند با آن‌ها ارتباط صمیمی برقرار کند.
مردم، «لایعقلون» نیستند
یزدانی اظهار کرد: در حال حاضر یک فضای بیگانگی را در جامعه احساس می‌کنیم و نگرش بدی نسبت به مردم وجود دارد، به عبارتی دیگر، برخی از روحانیون، مبلغان و فعالان دینی، مردم را «لایعقلون» می‌بینند اما پیامبر مردم را همچون معدن‌هایی از طلا و نقره می‌دید.
وی ادامه داد: هر فرد کنهگاری در درونش طلایی دارد که هیچ وقت از ارزشش کاسته نمی‌شود و این همان روح الهی درون اوست، وقتی این نگرش را نسبت به مردم داشته باشیم شبیه این است که ببینیم کثیفی روی طلا را گرفته، در این صورت هر طور شده آن کثیفی را بر می‌داریم تا به طلا دست یابیم اما وقتی نگرش بدی نسبت به مردم داریم نمی‌توانیم سراغشان برویم و با آن‌ها صمیمی شویم.