خروج از رکود بدون حذف ربا از سیستم بانکی امکان‌پذیر نیست
گروه اقتصاد: غنیمی‌فر، راهکار دولت برای خروج از رکود را غیرعملیاتی دانست و اظهار کرد: برای خروج از رکود اقتصادی باید تولید کشور رونق بگیرد و تحقق این امر با وجود مشکل بزرگی به نام ربا در نظام بانکی عملا امکان‌پذیر نیست.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، چند روز پیش، دولت یازدهم بسته‌ای اقتصادی را برای خروج غیرتورمی از رکود منتشر شد که با واکنش‌های موافق و مخالف از جانب اقتصاددانان مواجه شد. برخی از این نظریه‌پردازان اقتصادی، این بسته را مفید و قابل توجه و برخی دیگر در انتقاد از توانایی این بسته اقتصادی برای خروج از رکود به اظهار نظر پرداختند و همانگونه که خوانندگان محترم اطلاع دارند، رهبر معظم انقلاب، چند روز پیش از انتشار این بسته، در دیداری که با مسئولان نظام داشتند، بخش صنعت و معدن را بانی اصلی خروج از رکود معرفی کردند. برای بررسی این موضوع که آیا این بسته اقتصادی توانایی خروج اقتصاد ایران از رکود را دارد؟ و اینکه خروج از وضعیت فعلی اقتصادی کشور نیازمند برآورده شدن چه پارامترهایی است؟ با هادی غنیمی‌فر، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید:
ایکنا: همانگونه که اطلاع دارید، دولت یازدم برای خروج از رکود، تمهیداتی اندیشیده و بسته‌ای برای خروج غیر تورمی از رکود منتشر کرده است. ابتدا اگر نظر خاصی درباره این بسته دولت دارید بفرمائید.
ابتدا باید گفت که رکود به این معنی است که در روش فعلی کار تجارت کشور، آن فعالیت واقعی که باید وجود داشته باشد، وجود نداشته و چون فعالان اقتصادی، همیشه به دنبال بشترین سود هستند، هنگامیکه کسب سود با بحران مواجه شود، رکود اقتصادی را به دنبال دارد. وقتی در کشور ما بانک فقط برای اینکه شما پول‌هایتان را در بانک بگذارید، سود بسیار بالا و وام با بیشترین سود را پرداخت می‌کند، دیگر کسی علاقه‌ای به فعالیت تولیدی ندارد؛ بنابراین تا زمانیکه این رباخواری‌های گسترده از سیستم بانکی حذف نشود، توسعه تولید و خروج از رکود هم ممکن نیست. اگر فعالیت تولیدی پیگیری شود باعث می‌شود عده‌ای مشغول به کار شده و در آخر هر ماه، دستمزد دریافت کنند و یک قدرت خرید قابل توجه وارد بازار شود اما وقتی تولید نباشد، این کارگران کار نمی‌کنند و از سوی دیگر خود تولید هم وقتی حرکتی ندارد پولی هم رد و بدل نمی‌شود. به عنوان مثال حمل و نقل برای کارخانه‌ای که ماهانه 300 تن ظروف آلومینیوم می‌سازد، چقدر اهمیت دارد و چند نفر در این کار حمل و نقل درگیر هستند؟ وقتی هم اینها شغل‌شان را از دست دهند، رکود ایجاد می‌شود.
ایکنا: یعنی شما معتقدید که اقدامات دولت باعث ایجاد رکود شده است؟
متأسفانه امروز عده‌ای آدم بازرگان‌نما، مشغول آن هستند که تولیدات کشورهای دیگر را وارد کشور کنند و این کار یعنی اینکه ما داریم کار کردن را به کشورهای دیگر صادر می‌کنیم و می‌گوئیم که شما کار کرده و جنس تولید کنید و ما از شما می‌خریم. این باعث رونق کشور صادر کننده می‌شود و ما هم دچار اختناق اقتصادی شده و برای ما رکود حاصل می‌شود؛ بنابراین اولین چیزی که باید اصلاح کنیم، مسئله سرمایه و پول در این کشور است که باید آن‌را آزاد کنیم. متأسفانه مشاهده می‌کنیم کشوری که سی و چند سال دائما فریاد مبارزه با سرمایه‌گذاری تولید کننده را مطرح می‌کرد اکنون بالاترین درصد سود را برای ارائه تسهیلات مثلا حدود 28 درصد بهره می‌خواهد و اگر کسی هم این را به تولید ببرد با گرفتاری‌های بسیاری مواجه می‌شود.
ایکنا: آیا اقتصاددانانی که اکنون مشغول همکاری با دولت هستند این موضوع را درک نمی‌کنند؟
متأسفانه بخشی از اقتصاددانان به نحوی وابسته به سیستم مافیایی نزول‌خوری هستند و شاید خودشان هم ندانند که درگیر چنین کاری شده‌اند اما متأسفانه این عمل در حال انجام است و مملکت ما در مدت همه این سی و چند سال هر کوششی که کرده با در بسته مواجه شده است؟ و همین اقتصاددانان هستند که باید جواب دهند چرا این اتفاق رخ داده است؟ حال ما بیائیم و مدام گله کنیم که مشکلات ما ناشی از وضع تحریم‌ها و مثلا عدم توانایی در فروش نفت است.
ایکنا: به نظر شما آیا این بسته که برای خروج غیر تورمی از رکود منتشر شده است، یک برنامه عملیاتی هست؟ به طور واضح‌تر منظورم این است که آیا گذر از شرایط رکود، بدون تورم اساسا امکان‌پذیر هست یا خیر؟
اصلا آقایان مشکلات کشور را نمی‌دانند و فقط فریاد مبارزه با تورم سر می‌زنند؛ درحالیکه خود همین بهره سرمایه است که تورم را بالا می‌برد. در ضمن اگر تورم را قبل از رکود ایجاد کنند، کشنده است اما وقتی که رکورد دارد به رونق تبدیل می‌شود، مقداری تورم، خود به خود پیش می‌آید و این موضوع، هم خوب و هم به صلاح است که البته حدود دو یا سه درصد نسبت به سابق بیشتر است و در مورد بعد عملیاتی این بسته هم باید گفت، این آقایانی که ما به عنوان اقتصاددانان انتخاب کرده‌ایم، مثلا همین آقای سیف رئیس کل بانک مرکزی، از همان روز اول، کاری خلاف سعادت ملت ایران انجام داده و اعلام کرد که ما دیگر قیمت دلار را پائین نیاورده و بالا هم می‌بریم و به محض اعلام این خبر قیمت دلار افزایش پیدا کرد و حتی سود بانکی هم بالا رفت و برخی از بانک‌ها هم حتی رسما این را اعلام نکردند اما نرخ بهره را بالا بردند. الان حالتی پیش آمده که کسانیکه این بهره‌های بانکی را دریافت کرده‌اند، به جای تولید، کالاهای خارجی وارد می‌کنند و جنس‌شان را چند برابر قیمت می‌فروشند. حتی وقتی دلار 800 تا 1000 تومان بود انبارها را از اجناس خارجی ارزان‌قیمت پر کردند اما وقتی دلار بالا رفت، همان کالاها که به همان قیمت قبلی خریده و انبار کرده بودند را به قیمت جدید و به نرخ دلار سه هزار تومانی فروختند و اینگونه در حال خیانت به کشور هستند و متأسفانه کسی هم صدای ما را نمی‌شنود.
ایکنا: یعنی منظور شما این است که این بسته، بیشتر تحلیلی از شرایط کنونی اقتصاد ایران است تا ارائه یک راهکار برای خروج از رکود؟
بله همینطور است و بنده معتقدم دولت در بسته‌ای که برای خروج از رکود منتشر کرده است بیشتر به توصیف و تبیین فضای کنونی اقتصادی کشور پرداخته و راهکاری عملی برای خروج از رکود مخصوصا در زمینه حمایت از تولید ارائه نداده است؛ درحالیکه ما در کنار تبیین فضای اقتصادی کشور، نیازمند یک برنامه جامع عملیاتی هستیم و اگر تدوین همراه با یک برنامه عملیاتی نباشد در اجراء دچار مشکل می‌شویم. دولت هنوز برای خروج از رکود بدون تورم راهکار عملی ارائه نکرده است و باید منتظر ماند تا اقدامات عملی در قالب بسته دولت برای خروج از رکود بدون تورم ارائه شود. دولت باید مشخص کند در هر یک از بخش‌های اقتصادی و تولیدی، چه میزان منابع اختصاص می‌دهد؟ هرچند که بنده خوش‌بینی چندانی هم به تحقق این موضوع ندارم.
ایکنا: دولت یازدهم، چند هفته است که قرار است لایحه حمایت از تولید را به مجلس ارائه دهد که البته هنوز سرنوشتش روشن نیست. در این مورد توضیح دهید. آیا این لایحه حمایت از تولید اگر به مجلس رفته و به تصویب برسد، تأثیری بر خروج از رکود دارد؟
این حرف‌ها را همه دولت‌ها گفته‌اند و اعلام کرده‌اند که این لایحه را تقدیم مجلس خواهند کرد. اگر ما سراغ دکتر ناشی برویم، درد ما را درمان نمی‌کند. امروزه دکتر‌های ما ناشی هستند. کسانیکه راهکار اقتصادی به مردم این مملکت ارائه کردند، در سی و پنج سال گذشته نشان داده‌اند که اینها ناشی بوده و مداوای آنها هیچ تأثیری در بهبود مریض نداشته است. این لایحه هیچ تأثیری بر خروج از رکود ندارد؛ چون در مجلس هم به قول معروف می‌نشینند و می‌گویند و برمی‌خیزند و نتیجه‌ای هم حاصل نمی‌شود. اگر این مسئله را درنظر بگیریم که به عنوان مثال، اسم مالیات افزوده بر ارزش را مالیات بر ارزش افزوده گذاشتند که ترجمه‌اش هم غلط بود. همه دنیا دوست دارد ارزش افزوده کالاهایش و تولیدش بالا برود و برای آن هم مالیاتی در نظر نمی‌گیرند و اینها فکر اینجا را هم نکردند و برای این مسئله مالیات در نظر گرفتند و من هم فریادهای زیادی زدم و کسی گوشش بدهکار نبود؛ بنابراین مطمئن باشید این لایحه هم هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت.
ایکنا: یعنی منظور شما این است که یکسانی نظرات در مورد مسائل اقتصادی بین مسئولین و اعضا کابینه و همچنین با مجلس وجود ندارد؟
بله. هرکدام یک منافع شخصی دارند که به دنبال آن هستند و در این لوایحی که به آنجا می‌رود، هرکجا که به منافع شخصی آنها لطمه وارد شود با آن برخورد می‌کنند، اما اگر خطری منافعشان را تهدید نکند، برایشان اهمیتی ندارد و متأسفانه هیچکدام از این نمایندگان و بسیاری از مسئولین دلشان برای این مملکت نمی‌سوزد.
ایکنا: بحث اعطای سرمایه در گردش به واحدهای تولیدی که حتی دولت اشاره کرده است، بحث تأمین مالی واحدهای تولیدی، مهم‌ترین راهکار خروج از رکود است چه تاثیری بر تحقق این موضوع دارد؟
زمان آقای احمدی‌نژاد هم می‌خواستند این کار را انجام دهند و بحث شرکت‌های زودبازده را مطرح کردند اما موقع عمل که فرارسید، بانک‌ها زیر قول‌شان زدند؛ مثلا به کسی گفته بودند 50 میلیون به تو می‌دهیم و برو کارخانه‌ات را تأسیس کن اما بعدا اعلام کردند در چند قست ده میلیونی این پول را در اختیار تو قرار می‌دهیم درحالیکه او هم بخش مهمی از کارخانه خود را راه انداخته بود و حتی بعدا آن پول را هم به او ندادند و این باعث ورشکستگی این واحدها شد.
ایکنا: حال که شرایط اینگونه است راهکار شخصی شما به عنوان یک کارشناس برای خروج از رکود و کاهش تورم چیست؟
اول از همه باید بهره بانکی به نزدیک بهره موجود در دنیا یعنی حدود 3 یا 4 در صد در سال برسد و آنگاه کسی که 30 میلیون تومان پول دارد و در بانک گذاشته که نزول آن را بخورد، برایش به صرفه است که در یک فعالیت اقتصادی مشارکت کند و بانک هم باید همین نرخ سود را برای سپرده‌ها پرداخت کند اما وقتی بانک 30 درصد بهره پرداخت می‌کند، چه کسی حاضر است پول خود را در کاری سرمایه‌گذاری کند که 15 درصد سود دارد؟
ایکنا: همین کافیست؟ یعنی با حذف بهره‌های کلان از نظام بانکی، اقتصاد کشور از رکود خارج می‌شود؟
این اولین قدم است و تا این قدم را برندارند، هرکاری کنند؛ چنانکه تاکنون انجام داده‌اند نتیجه‌اش برعکس خواهد بود. ما هرچه فریاد زدیم بهره زیاد است، گوش ندادند و الان می‌گویند اینهمه معوقات داریم؛ درحالیکه معوقات بانکی برای این است که اینقدر به طرف پول داده و نزول خورده‌ایم که دیگر قادر نیست پس بدهد. من کارخانه‌هایی را می‌شناسم که وضعیت‌شان باعث تعجب است و همگی در حال ورشکستگی هستند؛ چون این شخص فکر کرده پول را می‌گیرم و بعدا اوضاع بهتر می‌شود اما هرسال وضع بدتر شده و در حال ورشکستگی و فرار از مملکت است.
ایکنا: بعد از اینکه نرخ سود بانکی کاهش پیدا کرد، چه باید کرد؟
بعد از اینکه این اتفاق افتاد، مردم به جای اینکه پول خود را در بانک بگذارند، اقدام به فعالیت اقتصادی کرده یا در اختیار فعالان اقتصادی می‌گذارند که با آن کار کرده و سودش را بگیرند و اینگونه تولید رونق پیدا می‌کند. هنگام فعال شدن کارخانه، شغل ایجاد می‌شود و با ایجاد شغل، قدرت خرید هم بالا می‌رود و این دور ادامه پیدا می‌کند تا رونق اقتصادی هم حاصل شود. الان این مالیاتی که گرفته می‌شود، مالیات نیست، بلکه باج است که باعث فلج شدن مملکت می‌شود. همه جای دنیا برای اینکه مردم به کار تولیدی تشویق شوند، کار بازرگانی، مثلا بیست درصد مالیات دارد اما کار تولیدی باید چهار درصد مالیات پرداخت کند و این باعث می‌شود که همه به سمت فعالیت تولیدی گرایش پیدا کنند. اگر به یاد داشته باشید اوایل انقلاب، تعاونی رونق بسیاری پیدا کرد؛ چون اعلام کردند که ما از تعاونی مالیات کمتری می‌گیریم و تعاونی را حمایت می‌کنیم و هنگام تقسیم ارز برای خریدهای خارجی مواد اولیه، به تعاونی‌ها ارز بیشتر و با مشاوره ارائه می‌دهیم؛ بنابراین ابتدا باید دولت پایش را از فعالیت‌های اقتصادی بیرون کشیده و اقتصاد را به بخش خصوصی واگذار کند و آنگاه این بخش به خوبی می‌داند که چگونه فعالیت اقتصادی را رونق دهد؛ چون وارد رقابت شده و سود بیشتری کسب می‌کند و با عقلانیت و منطق بیشتری عمل می‌کند. ما باید کشور خود را دوست داشته باشیم و منطقی عمل کنیم. من یکبار در حضور رهبر معظم انقلاب اعلام کردم تا مسئولین، مملکت‌مان را دوست نداشته باشند مسائل این مملکت حل نخواهد شد و دوست داشتن هم اینگونه نیست که ما فقط شعار داده و حرف‌های مقام معظم رهبری را تکرار کنیم.
