حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمد رجاییباغسیایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به سالگرد تأسیس بانک مرکزی به بیان وظایف و اهمیت جایگاه این نهاد در اقتصاد کشور پرداخت و اظهار کرد: بانک مرکزی که به آن مادر بانکها هم گفته میشود وظایف زیادی را بر عهده دارد و یکی از وظایف آن اعمال سیاستهای پولی است.
کنترل بانک مرکزی توسط دولت
وی ادامه داد: هنگامیکه هدف بانک مرکزی کنترل تورم باشد، سیاستهای انقباضی را اعمال میکند و حجم نقدینگی یا نرخ رشد آن را کاهش میدهد و زمانیکه بخواهد رونقی ایجاد کند، سیاستهای انبساطی را در پیش میگیرد و طبیعتا در چنین وضعیتی حجم پول افزایش پیدا خواهد کرد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: از آنجاکه در ایران، بانک مرکزی مستقل نبوده و تابع دولت است، این دو وظیفه که دو وظیفه مهم بانک مرکزی محسوب میشوند عملا در اختیار بانک مرکزی قرار ندارند و این دولتها هستند که تصمیم میگیرند بانک مرکزی چگونه عمل کند.
حفظ ارزش پول ملی توسط بانک مرکزی
رجایی تأکید کرد: سیاستهای پولی که از طریق بانک مرکزی اعمال میشود هم به جای اینکه بازار پول را تنظیم کند و حجم نقدینگی را متعادل نگه دارد، تابعی از نیازهای دولت خواهد شد و زمانیکه هزینههای دولتها بالاست و از طریق درآمدهای مالیاتی یا از طریق دیگر درآمدها نمیتوانند نیازهای مالی خود را تأمین کنند، دست به دامان بانک مرکزی شده و با استقراض از بانک مرکزی نیازهای مالی خود را برآورده میکنند و و طبیعتا این مورد خواسته بانک مرکزی نبوده و به آن تحمیل میشود.
وی ادامه داد: یکی دیگر از وظایف بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملی است و این هم تابعی از سیاستهای پولی است که میتواند بر ارزش پول ملی اثرگذار باشد و طبیعتا هنگامیکه حجم نقدینگی را به شدت افزایش دادیم باعث تورم در داخل کشور میشود و تورم هم کاهش ارزش پول ملی را در پی دارد.
عملکرد ضعیف بانک مرکزی در زمینه بانکداری اسلامی
نماینده گناباد در خانه ملت تأکید کرد: هنگامیکه وارد مبادلات خارجی میشویم، چنین وضعیتی طبیعتا بر روی ارزش برابری پول ملی هم اثر میگذارد و متأسفانه بانک مرکزی در این زمینهها کاملا ناموفق عمل کرده است و البته بنده معتقدم علت اصلی این وضعیت ارتباط گستردهای است که با دولت دارد و تحت تأثیر سیاستهای آن عمل میکند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت اقدامات بانک مرکزی در راستای تحقق بانکداری اسلامی در کشور اظهار کرد: بنده معتقدم بانک مرکزی در زمینه تحقق بانکداری اسلامی بسیار ضعیف عمل کرده است و دلیلش این است که بانک مرکزی در سال 62 که قانون عملیات بانکی بدون ربا تأسیس شد، به جای اینکه ساختاری را تدارک ببیند که در چارچوب آن ساختار، عقود اسلامی قابلیت اجرایی پیدا کنند طی دستورالعملی اجرایی با استفاده از شروط ضمن عقد و استفاده از عقد صلح، کاری کرد که بانکها عملا به سمت صوری عمل کردن رفتند و بنده معتقدم مقصر اصلی این موضوع بانک مرکزی است.