بانکداری الکترونیک ارتباطی با تحقق بانکداری اسلامی ندارد

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در پاسخ به پرسشی درباره رابطه بانکداری الکترونیک و بانکداری اسلامی اظهار کرد: بنده ارتباط بین بانکداری الکترونیک و بانکداری اسلامی را درک نمی‌کنم؛ چراکه بانکداری اسلامی، مبانی، اهداف، ساختار و سازمان خاص خود را داراست که برای تحقق آن باید لوازم آن محقق شود و به نظر بنده بانکداری الکترونیک ارتباطی با تحقق بانکداری اسلامی ندارد.

لزوم کشف ساختار پولی متناسب با بانکداری اسلامی

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: هنگامی‌که نظام بانکداری براساس آن مبانی و اهداف تشکیل شد، در درون این سازمان می‌توان از ابزارهایی همانند  فناوری هم استفاده کرد و بیش از این گمان نمی‌کنم ارتباطی بین بانکداری الکترونیک و بانکداری اسلامی وجود داشته باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که منظور شما از این مبانی که برای تحقق بانکداری اسلامی لازم است، چیست؟ اظهار کرد: اساسا نظام بانکداری موجود براساس چارچوب‌های تفکر سکولار و انسان‌محوری شکل گرفته و این ساختار پولی ما مبتنی نظام سرمایه‌داری است، بنابراین اگر بخواهیم بانکداری اسلامی داشته باشیم باید از مبانی شروع  کنیم و متناسب با مبانی خود و اهداف فعالان اقتصادی که مورد تأیید اسلام است ساختار پولی متناسب با بانکداری اسلامی را کشف و طراحی کنیم.

امکان تفاوت کارکرد فناوری در بانکداری اسلامی و غیراسلامی

یوسفی ادامه داد: بعد از انجام این موارد باید ببینیم که در درون این ساختار ابزارهای مورد استفاده چگونه ما را به هدف می‌رساند؟ ممکن هم هست که امکانات الکترونیکی، یکی از ابزارهای تسهیل‌کننده روابط مالی در این ساختار پولی نظام اقتصادی اسلام باشد؛ بنابراین بانکداری اسلامی برای اینکه تحقق پیدا کند ارتباطی با ابزار الکترونیکی که اکنون در روابط پولی و مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد ندارد.

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأکید کرد: استفاده از ابزار بانکداری الکترونیک در هر سیستمی ممکن است کارکرد داشته باشد و البته ممکن است در بانکداری اسلامی کارکرد این ابزار با کارکرد آن در بانکداری نظام سرمایه‌داری متفاوت باشد.

بانکداری الکترونیک موجب افزایش اطلاعات مردم نمی‌شود

حجت‌الاسلام والمسلمین یوسفی در پاسخ به این پرسش که آیا بانکداری الکترونیک در مواردی همانند اینکه به شیوه راحت‌تر مردم را با عقود اسلامی آشنا کنیم تا در عقد قراردادها در نظام بانکی دچار مشکلات شرعی نشوند، با بانکداری اسلامی ارتباطی پیدا نمی‌کند؟ اظهار کرد: این موضوع ارتباطی با بانکداری الکترونیک ندارد و از طریق ابزارهایی همانند اینترنت، پیامک، مطبوعات و دیگر ابزارها همانند صدا و سیما و امکاناتی از این قبیل می‌توان مردم را آموزش داد که در قراردادهای بانکی دچار اشکال شرعی نشوند و به نظرم اینکه بانکداری الکترونیک موجب افزایش اطلاعات مردم شود صحیح نیست.

وی اظهار کرد: اتفاقا در چنین شرایطی ممکن است عکس این اتفاق رخ دهد و با آمدن یک سیستم جدید، مردم باید وقت بگذارند که این ابزار جدید را شناخته و احیانا بتوانند آن را یاد بگیرند و از آن استفاده کنند. همچنین باید دانست که بانکداری الکترونیک، ابزاری است که در هر نظامی می‌تواند کارکرد خاص خود را داشته باشد؛ بنابراین به نظر بنده ارتباطی بین بانکداری الکترونیک و بانکداری اسلامی وجود ندارد و بانکداری الکترونیک نمی‌تواند باعث تحقق و توسعه بانکداری اسلامی شود، هرچند ممکن است کارکردهای خاصی هم در نظام بانکی داشته باشد که آن هم ارتباطی با بانکداری اسلامی ندارد.

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به این پرسش که وضعیت توسعه بانکداری الکترونیک در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ عنوان کرد: بنده اطلاعات خاصی در این زمینه ندارم.