فقدان شفافیت در نظام بانکی و نسبت آن با برداشت عمومی از بانکداری اسلامی

کامران ندری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به پرسشی درباره ارتباط شفافیت حساب‌های مالی نظام بانکی با بانکداری اسلامی اظهار کرد: عمده بدگمانی‌هایی که نسبت به شبکه بانکی وجود دارد از حیث انطباق عملیات بانک‌ها با شرع است و بخش عمده‌ای از سخنانی که درباره نظام بانکی گفته می‌شود این است که معیارهای شرعی را رعایت نمی‌کنند.

نظام بانکی سوء‌تفاهمات در مورد بانکداری اسلامی را برطرف کند

وی ادامه داد: ممکن است مردم تلقی و تصوری از انطباق عملیات بانکی با شرع نداشته باشند اما بالاخره در جایی سوء‌تفاهم و سوء‌برداشتی اتفاق افتاده است و هنگامی‌که اقدامی برای رفع این سوء تفاهم‌ها صورت نگیرد اصطلاحا گفته می‌شود این سیستم شفافیت و سیاست ارتباطی قابل قبولی را در حال حاضر ندارد.

ندری تأکید کرد: اگر مردم در حال اشتباه کردن هستند، نظام بانکی باید توضیح دهد و اعلام کند که این سوء‌تفاهمی که در ذهن مردم به وجود آمده است ناشی از برداشت غلطی است که از عملیات بانکداری اسلامی وجود دارد.

آثار بدگمانی مردم به نظام بانکی برای اقتصاد کشور

عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: این ارتباط بین مسئولان نظام بانکی و مردم به وجود نیامده است و به همین دلیل بدگمانی‌ها هم گسترش پیدا کرده است و مشکل این بدگمانی‌ها هم این است که بسیاری از اقداماتی که مسئولان نظام پولی قصد دارند انجام دهند را خنثی می‌کند.

وی افزود: دلیل پدید آمدن چنین وضعیتی این است که مردم، آن اعتماد لازم را به مقامات پولی ندارند و برای اینکه این مقامات بتوانند سیاست‌های خود را به صورت مؤثر در جامعه اعمال کنند، می‌توان گفت شفافیت و سیاست‌های ارتباطی یکی از ضروریات است

ضعف سیاست ارتباطی بانک مرکزی و نظام بانکی

مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ادامه داد: بدون این شفافیت و سیاست ارتباطی ممکن است تصورات غلط مردم، تصمیمات صحیح مقامات پولی را نقش بر آب و بی‌اثر کند.

وی افزود: ممکن  است بخش مهمی از اتهاماتی که در مورد رباخواری و عدم رعایت عقود شرعی به نظام بانکی وارد می‌شود به این دلیل باشد که تاکنون نه بانک مرکزی و نه خود بانک‌ها سعی نکرده‌اند از طریق یک سیاست ارتباطی صحیح نشان دهند که عملیات آنها از حیث انطباق با شرع اشکالی ندارد.

عدم تلاش نظام بانکی برای تغییر برداشت مردم

ندری خاطرنشان کرد: البته باید باید به این نکته هم اشاره کرد که ممکن است خود بانک‌ها می‌دانند عملیات آنها با شریعت انطباق ندارد اما آنچه از مسئولان بانکی می‌شنویم این است که عملیات آنها از هر حیث منطبق با شریعت است و اگر با هرکدام از مسئولان نظام بانکی صحبت کنید همگی آنها این ادعا را دارند.

وی ادامه داد: حال سؤالی که از مسئولان بانکی وجود دارد این است که اگر این ادعا را دارید که عملیات بانکی منطبق با شریعت است پس چرا تلاش نمی‌کنید که با نشان دادن قرائن و شواهد مبنی بر اینکه عملیات شما منطبق با شرع است این ذهنیتی که در بین مردم وجود دارد را اصلاح کنید؟

عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) در پایان گفت: به نظرم اگر این ادعا  درست باشد، آن ذهنیت در مورد نظام بانکی در بین مردم به این دلیل شکل گرفته که مقامات بانکی نتوانسته‌اند ارتباط مستقیم و برطرف‌کننده سوء‌تفاهمات را با مردم برقرار کنند.

گفت‌وگو از اکبر ابراهیمی