تعریف درستی از بانکداری اسلامی ارائه نداده‌ایم/ ساختار فسادزای بانکی در ایران
گروه اقتصاد: عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه هنوز تعریف درستی از بانکداری اسلامی ارائه نداده‌ایم، اظهار کرد: ساختار بانکی ایران به‌گونه‌ای است که از ریشه و بدنه آن فساد می‌جوشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بحث درباره پیشنهاد رئیس‌جمهور در مجمع عمومی بانک مرکزی مبنی بر تأسیس بانک‌های ویژه اسلامی در کنار بانک‌های کنونی در کشور پرداخت و اظهار کرد: بنده با چنین اقدامی کاملا مخالف هستم و معتقدم اینکار اشتباه است و علتش هم این است که بانک را با هر ویژگی در ساختار جمهوری اسلامی ایجاد کنیم، با توجه به وضعیت کنونی ساختار بانکی حتما دچار همین وضعیتی خواهد شد که الان هست.
ریشه اقتصاد ایران متعلق به نظام سرمایه‌داری است
وی ادامه داد: مگر بانک‌هایی همانند قرض‌الحسنه رسالت و ... نمی‌خواهند اسلامی عمل کنند و مگر با همین هدف تأسیس نشدند؟ ساختار بانکی در ایرانی دارای بدنه و ریشه‌ای است که متعلق به نظام سرمایه‌داری است و ما فقط شاخ و برگ آن را اسلامی کرده‌ایم و هر سیستم بانکی که وارد این ساختار اقتصادی شود دچار همین مشکلات خواهد شد مگر اینکه از زیر نظر بانک مرکزی خارج شود.
یوسفی اظهار کرد: راه دیگر این است که بانک‌های صرفا قرض‌الحسنه را تأسیس کنیم که آنها هم در نهایت به دلیل ساختار بانکداری ایران به سمت بانکداری کنونی خواهند رفت. بسیاری از مؤسسات قرض‌الحسنه وقتی دیدند که از سوددهی بانک‌های دیگر عقب مانده‌اند، آنها هم تبدیل به مؤسسات مالی و اعتباری و بعد تبدیل به بانک شدند و دچار گرفتاری‌‌های بانک‌ها شدند.
هنوز تعریف درستی از بانکداری اسلامی ارائه نداده‌ایم
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به پرسشی درباره راهکار حل مشکلات کنونی نظام بانکی در ایران تأکید کرد: راهکار حل این مشکلات این است که اولا ما باید به نظام اقتصادی اسلامی روی آورده و براساس مبانی اقتصادی اسلامی ساختار مناسب بانکداری اسلامی را کشف کنیم و در درون نظام اقتصادی اسلام، نهادهای مالی و پولی را به درستی تعریف کنیم. من بارها گفته ام که ما ریشه و تنه نظام سرمایه‌داری را گرفته و مدام شاخ وبرگ‌های آن را هَرَس می‌کنیم و به لحاظ قانونی آن را اسلامی می‌کنیم اما از ریشه و بدنه آن فساد می‌جوشد.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی چه اقدامی می‌توان انجام داد؟ اساس نظام بانکداری ریشه و بدنه آن است و تا آن اصلاح نشود با اصلاح شاخ و برگ چیزی حل نخواهد شد. ما باید اول بانکدرای اسلامی را تعریف کنیم. ما اکنون بانکداری اسلامی نداریم و بانک‌های ما نهایتا بانک غیرربوی هستند. ما هنوز بانکدرای اسلامی را تعریف نکرده و چارچوب‌های آن را بر اساس مبانی نظام اسلامی مشخص نکرده‌ایم.
ساختار فسادزای بانکی در ایران
یوسفی افزود: بانک‌های کنونی در ایران بر اساس مبانی و اهداف نظام سرمایه‌داری تأسیس شده‌اند و مشکلات ما از طریق این سیستم بانکداری حل نخواهد شد. اکنون بانک‌ها آنقدر در ایران حجیم شده و تبدیل به بنگاه اقتصادی شده‌اند که همه و حتی رئیس کل بانک مرکزی از وضعیت کنونی گلایه‌مند هستند. حال سؤال این است که مگر چه کسی این سیستم را مدیریت می‌کند و مگر خود مدیران می‌توانند از این وضعیت گلایه کنند؟
وی اظهار کرد: این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که از درون فسادزا است. مگر در این سال‌ها کم نظارت کرده و افراد کمی را دستگیر کرده‌ایم؟ پس چرا روز به روز فساد در نظام بانکی بیشتر می‌شود و بانک‌ها تمام بخش‌های بازارهای سرمایه‌ای را اشغال کرده‌اند. بنابراین بنده موافق تأسیس بانک‌های ویژه در کنار بانک‌های کنونی نیستم و معتقدم چنین اقدامی شدنی نیست؛ چراکه در این صورت دوباره شعبه‌هایی را تأسیس می‌کنند و به ظاهر می‌خواهند اسلامی عمل کرده و دوباره دچار همین فرآیند کنونی در نظام بانکی ایران خواهند شد.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان اظهار کرد: راه چاره تحقق بانکداری اسلامی، این نیست که بانک‌های تازه‌ای تأسیس شوند بلکه راهکار حل معضلات نظام بانکی این است که ما نظام اقتصادی اسلام را بر اساس مبانی و اهداف اسلامی کشف کنیم و در درونش نهادهای پولی، سرمایه‌ای و انواع بازارها را درست تعریف کرده و بانکداری اسلامی را درآنجا تأسیس کنیم.
