اجرای عقود عملیات بانکی بدون ربا به‌‌معنای بانکداری اسلامی نیست

حمیدرضا فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به آغاز هفته بانکداری اسلامی و در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت کنونی بانکداری اسلامی در ایران اظهار کرد: اکنون قانون عملیات بانکداری بدون  ربای مصوب سال 63 به عنوان مبنا در نظام بانکی ما وجود دارد که عقود بانکی را بر مبنای آن قانون به عنوان عقود عملیات بانکی بدون ربا تعریف کند و طبعا قدمی به سمت بانکداری اسلامی است.

وی افزود: ما هنوز بانکداری اسلامی را نداریم بلکه صرفا عقود عملیات بانکی بدون ربا را دارا هستیم که مقدمه‌ای برای رسیدن  به بانکداری اسلامی است و همان عقود هم به شیوه درست اجراء نمی‌شود. مثلا مضاربه، مساقات، خرید دِین، اجاره به شرط تملیک و خرید و فروش اقساطی همگی عقود بدون ربا هستند اما در بانک‌های ما به گونه‌ای رفتار می شود که رابطه بین مشتری و کارمند به بهره و ربا منجر می‌شود .

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تأکید کرد: بنابراین قانونی که اکنون وجود دارد قانونی مناسب است اما باید در اجرای آن درست عمل کرد؛ چراکه اگر نیات به درستی اجراء نشود ممکن است حلالی به حرام تبدیل شود. با وجود همه این موارد، اما همان قانون عملیات بانکی بدون ربا یک مقدمه‌ای تا رسیدن به بانکداری اسلامی است و به نظرم بانکداری اسلامی هنوز به طور کامل درکشور ما پیاده نشده است.

فولادگر در پاسخ به این پرسش که چرا در برخی دیگر از کشورهای اسلامی همانند مالزی موفق به تأسیس بانکداری اسلامی شده‌اند اما ما موفق به برقراری بانکداری اسلامی نشدیم؟ اظهار کرد: البته نمی‌توان گفت آن کشورها هم به طور کامل بانکداری اسلامی را پیاده کنند. در کشوری همانند مالزی، چون نرخ بهره پائین‌تر است و تسهیلات بهتر ارائه شده و تورم هم کمتر است از این جهت بهتر عمل می‌کنند اما نمی‌توان گفت مالزی بانکداری اسلامی را به طور کامل پیاده کرده است و آنها هم در این زمینه دارای مشکلات خاص خود هستند.

نماینده اصفهان در خانه ملت ادامه داد: حتی در آن کشورها بانکداری اسلامی آنگونه که در متون اسلامی ما وجود دارد و امثال شهید محمدباقر صدر معرفی کردند به طور کامل وجود ندارد اما آن چیزی که بیشتر مد نظر همه است بانکداری بدون رباست که حتی کشورهای اروپایی هم، الان به این سمت آمده‌اند و به چیزهایی هم که ما مقید هستیم عمل می‌کنند اما متأسفانه خود ما کمتر به آن عمل می‌کنیم.

فولادگر در پایان به معضل بنگاه‌داری بانک‌ها به عنوان مانعی بر سر راه بانکداری اسلامی اشاره کرد و گفت: ما در نظام بانکی خود دارای مشکلات ساختاری هستیم و باید ساختار بانکداری در کشور ما اصلاح شده و به  وضعیت بانکداری برگشته و فعالیت بنگاه‌داری بانک‌ها که حتی مقام معظم رهبری هم اخیرا به آن اشاره کردند تبدیل به فعالیت اصلی بانک‌ها نشود. همچنین باید بانک به سمت وظیفه اصلی خود که کمک به جریان نقدینگی است حرکت کند و بانک باید عقودی که شریک طرف معامله قرار می‌گیرد را رعایت کند چون در عقود، یک طرف سود و یک طرف زیان است اما بانک‌ها به گونه‌ای رفتار می‌کنند که هیچگاه زیان ندارند  و این موارد باید اصلاح شود که ما بتوانیم به سمت بانکداری اسلامی حرکت کنیم.