ساده‌سازی و تخصصی کردن عقود لازمه تحقق بانکداری اسلامی است
گروه اقتصاد: حجت‌الاسلام معصومی‌نیا اظهار کرد: برای تحقق بانکداری اسلامی باید به ساده‌سازی و تخصصی کردن عقود روی آورد؛ به گونه‌ای که هر مؤسسه‌ای بر اساس یک یا دو قرارداد مشخص فعالیت کند که سیستم محاسباتی آن هم خیلی پیچیده نباشد و بتواند از عهده آن برآید.
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی‌نیا، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم اقتصادی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در پاسخ به پرسشی در رابطه با مهمترین لوازم تحقق بانکداری اسلامی در کشور اظهار کرد: ما باید مدل جایگزین را طراحی و مؤسساتی را تأسیس کنیم که از ابتدا براساس ضوابط شرعی عمل کرده و عقود را ساده و تخصصی کنیم.
معصومی‌نیا ادامه داد: اگر مؤسساتی باشند که صرفا عقود اسلامی همانند عقود مشارکتی را منعقد کرده و بر اساس مشارکت در سود و زیان عمل کنند و آنها را از نظر قانونی و نظارتی ملزم کنیم که فعالیت‌شان را به صورت مشارکتی و بر اساس مشارکت در سود و زیان انجام دهد، بسیاری از مشکلات سیستم بانکی حل خواهد شد.
وی افزود: متخصصان امر در هر رشته‌ای باید طرح‌های عملیاتی بانکداری اسلامی را تدوین کنند. به نظر من راه علاج، این است که ما یک کار جداگانه‌ای در دراز مدت انجام دهیم و یکی از نکاتی که باید رعایت کرد، همین ساده‌سازی و تخصصی کردن عقود است؛ به گونه‌ای که هر مؤسسه‌ای بر اساس یک یا دو قرار داد مشخص فعالیت کند که سیستم محاسباتی آن هم خیلی پیچیده نباشد و بتواند از عهده آن برآید.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم اقتصادی تأکید کرد: موضوع خلق پولی که امروزه در بانک‌ها اتفاق می‌افتد و با این افزایش نقدینگی، به تورم در جامعه دامن می‌زند، یکی از بلاهای سیستم بانکی ماست که منجر به بحران هم می‌شود.
وی افزود: یکی از دلایل اصلی بحران، جدا شدن بخش پولی از بخش واقعی است. سیستم پولی و مالی صحیح، سیستمی است که بیشترین قرابت را با بخش واقعی اقتصاد داشته باشد؛ چراکه پول، چهار نقش مبادله، سنجش ارزش، وسیله ذخیره ارزش و ابزار سیاست‌گذاری را بر عهده دارد. حال اگر به پول به عنوان وسیله مبادله نگاه کنیم، در صورتی مطلوب است که این نیاز را پاسخ دهد اما اگر بخش واقعی را از بخش پولی جدا کنیم، نقش مخربی خواهد داشت.
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی ادامه داد: سیستم‌های مالی و اعتباری، در صورتی مخرب نیستند که بتوانند نیاز بخش واقعی اقتصاد از جمله تولید و مصرف را برآورده کنند اما اگر این سیستم ربوی باشد، این دوبخش کاملا از هم جدا شده و منشا بحران می‌شوند.
حجت‌الاسلام معصومی‌نیا در پایان عنوان کرد: در بانک‌های ربوی، اگر تسهیلاتی اهدا می‌شود، مردم حتما سود تسهیلات، را، چه سود کنند و چه زیان، باید پرداخت کنند اما در بانکداری غیرربوی، بخش پولی، بیشترین نزدیکی با بخش واقعی اقتصاد را دارد؛ چون بر اساس قرار داد عمل می‌کنند و مشارکت در سود وزیان وجود دارد و اینگونه بحران به حداقل ممکن می‌رسد.
