طریقه حمایت از قاریان و حافظان جوان/ مجتبی محمدبیگی خواستار شد:
طرح «قاریان راتب مساجد» اجرایی شود/ اثرات مثبت حضور قاریان مصری در ایران
گروه فعالیت‌های قرآنی: محمدبیگی، قاری ممتاز کشور اجرای طرح «قاریان راتب مساجد» را یکی از موارد مهم برای بهتر شدن وضعیت تلاوت قرآن دانست و اظهار کرد: خوب است یک قاری قبل از هر اذان در مسجد حضور یابد و تلاوتش را به صورت زنده اجرا کند.
مجتبی محمدبیگی، قاری ممتاز کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به ارائه راه‌کارهایی برای تقویت وضعیت قرآنی کشور و حمایت از قاریان جوان پرداخت.
محمدبیگی ابتدا با برشمردن نقش اساسی پیشکسوتان قرآنی در پیشرفت‌های ایجاد شده بیان کرد: قطعاً نقش پیشکسوتان در پیشرفت‌های به دست آمده غیر‌قابل انکار است و آنها نقش بسزایی در رشد فعالیت‌های قرآنی کشور داشته‌اند. احساس می‌کنم هم جامعه قرآنی و هم سازمان‌ها و نهادهای مربوطه در قبال پیشکسوتان کوتاهی کرده‌اند و نباید آنها به فراموشی سپرده شوند و باید در فضاهای مناسب از آنها بهره‌مند و تجلیل کنیم. اساتید پیشکسوتی را داریم که در عرصه فعالیت‌های قرآنی حضور دارند اما متأسفانه وقتی این پیشکسوتان را از دست می‌دهیم می‌فهمیم چه سرمایه‌هایی را داشتیم و از دست دادیم.
وی افزود: برخی از اساتید پیشکسوت هستند که آنچنان که باید و شایسته است در تصمیم‌گیری‌های کلان قرآنی کشور از آنها استفاده نمی‌شود، در حالی که خیلی می‌توانند در تصمیمات نقش‌آفرینی کنند و مؤثر واقع شوند. مانند سیدمحسن خدام‌حسینی، محمدرضا صلحجو، عباس سلیمی و امثالهم.
مجمع پیشکسوتان قرآنی تشکیل شود
محمدبیگی تصریح کرد: می‌توانیم شورایی را به نام مجمع پیشکسوتان قرآنی تشکیل و در این مجمع هم به اساتید پیشکسوت بیشتر بها دهیم. پیشکسوتان در کارهای قرآنی یک عمر زحمت کشیده‌اند و خیلی از آنها تجربیاتی دارند که می‌توانند نسل جوان ما را ارتقا دهند و باید از آنها استفاده بیشتر و بهتری صورت گیرد. همانگونه که سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف از جمله نهادهای نظامی و... از بازنشستگان خود بعد از دوران خدمت در مراکز خصوصی استفاده و آنها را بهره‌مند می‌شوند، مراکز و نهادهای قرآنی مسئول هم با تشکیل مجمع پیشکسوتان قرآنی این قشر زحمتکش را رها نکند و از تجارب ارزشمندشان در جای خود نهایت بهره را ببرد.
محمدبیگی در‌خصوص خدمت اساتید پیشکسوت به قاریان جوان افزود: برخی اساتید پیشکسوت در حال حاضر جلسه قرآن دارند و خدمات قرآنی مؤثری ارائه داده‌اند اما بیش از این دستشان باز نیست. برخی از مجموعه‌ها هم به‌دلیل مدیریت‌های غیر‌قرآنی نتیجه لازم را نمی‌گیرند. در کشور اگر مجموعه‌های آموزشی زیر نظر اساتید پیشکسوت مجرب اداره شود قطعاً می‌توان بهره‌های بیشتری برد.
طرح قاریان راتب مساجد اجرایی شود
محمدبیگی برای بهتر شدن وضعیت تلاوت قرآن در کشور به ارائه پیشنهاد در‌خصوص انتخاب قاری راتب برای مساجد پرداخت و بیان کرد: همان طور که در هر مسجد یک روحانی وجود دارد و نماز جماعت را برپا می‌کند، آن مسجد قاری راتب هم داشته باشد، دقیقاً مثل فضای کشور مصر که قاری در این مسجد قبل از اذان حاضر می‌شود و تلاوتش به صورت زنده اجرا می‌کند. به قاری بگوییم ظهر و شب به این مسجد بیاید و قرآن تلاوت کند تا مردم هم به استماع قرآن بپردازند.
وی در ادامه افزود: برای طرح قاری راتب مساجد اگر بودجه نداریم حتی می‌شود یک سال با صرفه‌جویی در برگزاری مسابقات قرآن اوقاف، بودجه آن صرف کرسی‌های اذانگاهی در مساجد سراسر کشور شود. مهمترین خروجی این طرح این است که برای قاریان کرسی تلاوت روزانه ایجاد می‌شود.
این قاری ممتاز تصریح کرد: در حال حاضر مشکل قاریان ما این است که کرسی تلاوت به میزان لازم برایشان وجود ندارد. قاریان ممتاز زیادی تربیت کرده‌ایم اما فضای عرضه تلاوت آنها وجود ندارد، به‌عنوان مثال این همه خودرو تولید می‌شود، اما آیا به میزان این همه تولید، خیابان برای تردد وجود دارد؟ با توجه به این مسئله اگر این طرح انجام شود قاریان قرآن فضای لازم برای ارائه تلاوت را پیدا می‌کنند.
قاری ممتاز کشور در‌خصوص عدم تأثیر کافی مسابقات بر عموم مردم بیان کرد: مسابقات چقدر فضای کشور را قرآنی کرده است؟ قطعاً درصد پائینی را با قرآن مأنوس کرده چرا که اکثراً قاریانی که به صورت تخصصی فعالیت قرآنی دارند در مسابقات حضور پیدا می‌کنند و خیلی بر عموم مردم تأثیری که شایسته و چشمگیر باشد، نداشته‌اند. قاریان ما نیز زمانی موفق خواهند بود که کرسی‌های تلاوت برگزار شود به گونه‌ای که یک قاری هر روز برای مردم تلاوت داشته باشد، با این برنامه هم مردم قاری را می‌شناسند و هم قاری پیشرفت خوبی خواهد داشت.
بهترین آموزش، آموزش از طریق استماع است
وی در ادامه افزود: بهترین آموزش، آموزش از طریق استماع است، در مصر فضای آموزش به صورت آکادمیک که در کشورمان رایج است وجود ندارد، مثل فضای مداحی ما که شاگرد پای منبر مداح برجسته می‌نشیند و بعد از یک مدت مداح شاخص می‌شود.
قاری ممتاز کشور تصریح کرد: در بخش قرائت قرآن اعتقادی به آموزش آکادمیک به این صورت که در کشور وجود دارد ندارم، خیلی از قاریان بین‌المللی ما کلاس‌های آکادمیک برای تجوید و صوت و لحن نرفته‌اند، جلسات تجربی ما که در مساجد برگزار می‌شود بسیار مؤثر بوده و چون تلاوت قرآن یک هنر حسی است بیشتر باید دنبال حس و حال تلاوت بود و این مسئله در جلسات ترمیک حاصل نمی‌شود و آموزش‌های چهره به چهره و سینه به سینه مؤثر است. برای نمونه شاگردان پای تلاوت فلان قاری ممتاز کشور بنشینند و گوش کنند و یاد بگیرند، این بهترین نوع آموزش است.
اشکال عمده مسابقات در خروجی آن است
محمدبیگی در‌خصوص مشکل اصلی سیستم مسابقات اوقاف بیان کرد: در مسابقات یک یا دو نفر خروجی وجود دارد، نفر اول مسابقات بین‌المللی تهران و مالزی، اگر قاری در مالزی اول شد موفق شده است اما اگر اول نشود باز هم باید سال آینده پروسه مسابقات را طی کند، اما باید توجه شود که همت قاریان برای حضور در مسابقات چیزی جز این نیست که دیده بشوند و به آنها فضای عرضه تلاوت داده شود و اگر این اتفاق بیفتد دیگر قاریان ما در مسابقات شرکت نمی‌کنند. با این کار مسابقات هم رونقی پیدا نمی‌کند و فضایی مانند مصر را شاهد خواهیم بود. مسابقات برای نوجوانان و جوانان خوب است که انگیزه‌ای برای آنها شود.
وی گفت: همه می‌دانند که در سطح مسابقات کشوری اوقاف حداقل 10 نفر شایستگی کسب عنوان در مسابقات را دارند و با اختلاف امتیاز بسیار ناچیز رتبه‌بندی می‌شوند و می‌توانیم این 10 نفر را از شرکت در مسابقات معاف کنیم. اگر بناست تسهیلات و حمایت‌هایی از رتبه‌های برتر مسابقات صورت گیرد این حمایت‌ها برای 10 یا 15 نفر اول باشد نه فقط برای نفر اول و با این کار برای قاریان خوش‌خوان تمهیداتی اندیشیده شود.
وی در ادامه بیان کرد: در بحث تجوید مدتی بیش از حد به آموزش پرداختیم و قاریان ما بیش از حد تجویدی شدند و از صوت و لحن بازماندند. به اعتقاد من تجوید در همین حدود که بزرگان عرصه قرائت در کشور مصر رعایت می‌کنند، کفایت می‌کند.
حضور قاریان مصری در ایران برای انتقال فضای قرآنی مصر مفید است
محمدبیگی در‌خصوص حضور قاریان دیگر کشورها در ایران گفت: نسل طلایی مصر حرف بیشتری برای گفتن داشتند، قاریان جدید مصر به غیر از چند نفر خیلی حرف چندانی ندارند اما حضور این‌ها برای انتقال فضای قرآنی مصر به ایران می‌تواند مؤثر باشد. مثلاً قاری خوب مصری را دعوت کنیم و برای آنها مجالس متوالی در مکان ثابت برگزار کنیم و قاریان ما پای تلاوت آن قاری بنشینند، مانند فضای کرسی‌های تلاوت کشور مصر و فضای هیئات مذهبی ما.
قاری ممتاز کشور بیان کرد: سازمان اوقاف و امور خیریه در رفع مشکلات و حمایت کردن قاریان می‌تواند نقش اصلی را ایفا کند، بودجه کلان صرف مسابقات می‌شود و می‌توان بودجه‌هایی را هم برای بحث آموزش اختصاص داد، می‌شود هر کار قرآنی را به یک مجموعه داد، مثلاً این طور نباشد که همه مجموعه‌ها کار آموزش را انجام دهند، بخش مسابقات در اختیار سازمان اوقاف باشد، اعزام‌ها را شورای عالی قرآن پیگیری کند و خلاصه تقسیم کار به معنای واقعی در عمل صورت گیرد و هر ارگان پاسخگوی حوزه ی مسئولیت خودش باشد.
محمدبیگی ابتدا با برشمردن نقش اساسی پیشکسوتان قرآنی در پیشرفت‌های ایجاد شده بیان کرد: قطعاً نقش پیشکسوتان در پیشرفت‌های به دست آمده غیر‌قابل انکار است و آنها نقش بسزایی در رشد فعالیت‌های قرآنی کشور داشته‌اند. احساس می‌کنم هم جامعه قرآنی و هم سازمان‌ها و نهادهای مربوطه در قبال پیشکسوتان کوتاهی کرده‌اند و نباید آنها به فراموشی سپرده شوند و باید در فضاهای مناسب از آنها بهره‌مند و تجلیل کنیم. اساتید پیشکسوتی را داریم که در عرصه فعالیت‌های قرآنی حضور دارند اما متأسفانه وقتی این پیشکسوتان را از دست می‌دهیم می‌فهمیم چه سرمایه‌هایی را داشتیم و از دست دادیم.
وی افزود: برخی از اساتید پیشکسوت هستند که آنچنان که باید و شایسته است در تصمیم‌گیری‌های کلان قرآنی کشور از آنها استفاده نمی‌شود، در حالی که خیلی می‌توانند در تصمیمات نقش‌آفرینی کنند و مؤثر واقع شوند. مانند سیدمحسن خدام‌حسینی، محمدرضا صلحجو، عباس سلیمی و امثالهم.
مجمع پیشکسوتان قرآنی تشکیل شود
محمدبیگی تصریح کرد: می‌توانیم شورایی را به نام مجمع پیشکسوتان قرآنی تشکیل و در این مجمع هم به اساتید پیشکسوت بیشتر بها دهیم. پیشکسوتان در کارهای قرآنی یک عمر زحمت کشیده‌اند و خیلی از آنها تجربیاتی دارند که می‌توانند نسل جوان ما را ارتقا دهند و باید از آنها استفاده بیشتر و بهتری صورت گیرد. همانگونه که سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف از جمله نهادهای نظامی و... از بازنشستگان خود بعد از دوران خدمت در مراکز خصوصی استفاده و آنها را بهره‌مند می‌شوند، مراکز و نهادهای قرآنی مسئول هم با تشکیل مجمع پیشکسوتان قرآنی این قشر زحمتکش را رها نکند و از تجارب ارزشمندشان در جای خود نهایت بهره را ببرد.
محمدبیگی در‌خصوص خدمت اساتید پیشکسوت به قاریان جوان افزود: برخی اساتید پیشکسوت در حال حاضر جلسه قرآن دارند و خدمات قرآنی مؤثری ارائه داده‌اند اما بیش از این دستشان باز نیست. برخی از مجموعه‌ها هم به‌دلیل مدیریت‌های غیر‌قرآنی نتیجه لازم را نمی‌گیرند. در کشور اگر مجموعه‌های آموزشی زیر نظر اساتید پیشکسوت مجرب اداره شود قطعاً می‌توان بهره‌های بیشتری برد.
طرح قاریان راتب مساجد اجرایی شود
محمدبیگی برای بهتر شدن وضعیت تلاوت قرآن در کشور به ارائه پیشنهاد در‌خصوص انتخاب قاری راتب برای مساجد پرداخت و بیان کرد: همان طور که در هر مسجد یک روحانی وجود دارد و نماز جماعت را برپا می‌کند، آن مسجد قاری راتب هم داشته باشد، دقیقاً مثل فضای کشور مصر که قاری در این مسجد قبل از اذان حاضر می‌شود و تلاوتش به صورت زنده اجرا می‌کند. به قاری بگوییم ظهر و شب به این مسجد بیاید و قرآن تلاوت کند تا مردم هم به استماع قرآن بپردازند.
وی در ادامه افزود: برای طرح قاری راتب مساجد اگر بودجه نداریم حتی می‌شود یک سال با صرفه‌جویی در برگزاری مسابقات قرآن اوقاف، بودجه آن صرف کرسی‌های اذانگاهی در مساجد سراسر کشور شود. مهمترین خروجی این طرح این است که برای قاریان کرسی تلاوت روزانه ایجاد می‌شود.
این قاری ممتاز تصریح کرد: در حال حاضر مشکل قاریان ما این است که کرسی تلاوت به میزان لازم برایشان وجود ندارد. قاریان ممتاز زیادی تربیت کرده‌ایم اما فضای عرضه تلاوت آنها وجود ندارد، به‌عنوان مثال این همه خودرو تولید می‌شود، اما آیا به میزان این همه تولید، خیابان برای تردد وجود دارد؟ با توجه به این مسئله اگر این طرح انجام شود قاریان قرآن فضای لازم برای ارائه تلاوت را پیدا می‌کنند.
قاری ممتاز کشور در‌خصوص عدم تأثیر کافی مسابقات بر عموم مردم بیان کرد: مسابقات چقدر فضای کشور را قرآنی کرده است؟ قطعاً درصد پائینی را با قرآن مأنوس کرده چرا که اکثراً قاریانی که به صورت تخصصی فعالیت قرآنی دارند در مسابقات حضور پیدا می‌کنند و خیلی بر عموم مردم تأثیری که شایسته و چشمگیر باشد، نداشته‌اند. قاریان ما نیز زمانی موفق خواهند بود که کرسی‌های تلاوت برگزار شود به گونه‌ای که یک قاری هر روز برای مردم تلاوت داشته باشد، با این برنامه هم مردم قاری را می‌شناسند و هم قاری پیشرفت خوبی خواهد داشت.
بهترین آموزش، آموزش از طریق استماع است
وی در ادامه افزود: بهترین آموزش، آموزش از طریق استماع است، در مصر فضای آموزش به صورت آکادمیک که در کشورمان رایج است وجود ندارد، مثل فضای مداحی ما که شاگرد پای منبر مداح برجسته می‌نشیند و بعد از یک مدت مداح شاخص می‌شود.
قاری ممتاز کشور تصریح کرد: در بخش قرائت قرآن اعتقادی به آموزش آکادمیک به این صورت که در کشور وجود دارد ندارم، خیلی از قاریان بین‌المللی ما کلاس‌های آکادمیک برای تجوید و صوت و لحن نرفته‌اند، جلسات تجربی ما که در مساجد برگزار می‌شود بسیار مؤثر بوده و چون تلاوت قرآن یک هنر حسی است بیشتر باید دنبال حس و حال تلاوت بود و این مسئله در جلسات ترمیک حاصل نمی‌شود و آموزش‌های چهره به چهره و سینه به سینه مؤثر است. برای نمونه شاگردان پای تلاوت فلان قاری ممتاز کشور بنشینند و گوش کنند و یاد بگیرند، این بهترین نوع آموزش است.
اشکال عمده مسابقات در خروجی آن است
محمدبیگی در‌خصوص مشکل اصلی سیستم مسابقات اوقاف بیان کرد: در مسابقات یک یا دو نفر خروجی وجود دارد، نفر اول مسابقات بین‌المللی تهران و مالزی، اگر قاری در مالزی اول شد موفق شده است اما اگر اول نشود باز هم باید سال آینده پروسه مسابقات را طی کند، اما باید توجه شود که همت قاریان برای حضور در مسابقات چیزی جز این نیست که دیده بشوند و به آنها فضای عرضه تلاوت داده شود و اگر این اتفاق بیفتد دیگر قاریان ما در مسابقات شرکت نمی‌کنند. با این کار مسابقات هم رونقی پیدا نمی‌کند و فضایی مانند مصر را شاهد خواهیم بود. مسابقات برای نوجوانان و جوانان خوب است که انگیزه‌ای برای آنها شود.
وی گفت: همه می‌دانند که در سطح مسابقات کشوری اوقاف حداقل 10 نفر شایستگی کسب عنوان در مسابقات را دارند و با اختلاف امتیاز بسیار ناچیز رتبه‌بندی می‌شوند و می‌توانیم این 10 نفر را از شرکت در مسابقات معاف کنیم. اگر بناست تسهیلات و حمایت‌هایی از رتبه‌های برتر مسابقات صورت گیرد این حمایت‌ها برای 10 یا 15 نفر اول باشد نه فقط برای نفر اول و با این کار برای قاریان خوش‌خوان تمهیداتی اندیشیده شود.
وی در ادامه بیان کرد: در بحث تجوید مدتی بیش از حد به آموزش پرداختیم و قاریان ما بیش از حد تجویدی شدند و از صوت و لحن بازماندند. به اعتقاد من تجوید در همین حدود که بزرگان عرصه قرائت در کشور مصر رعایت می‌کنند، کفایت می‌کند.
حضور قاریان مصری در ایران برای انتقال فضای قرآنی مصر مفید است
محمدبیگی در‌خصوص حضور قاریان دیگر کشورها در ایران گفت: نسل طلایی مصر حرف بیشتری برای گفتن داشتند، قاریان جدید مصر به غیر از چند نفر خیلی حرف چندانی ندارند اما حضور این‌ها برای انتقال فضای قرآنی مصر به ایران می‌تواند مؤثر باشد. مثلاً قاری خوب مصری را دعوت کنیم و برای آنها مجالس متوالی در مکان ثابت برگزار کنیم و قاریان ما پای تلاوت آن قاری بنشینند، مانند فضای کرسی‌های تلاوت کشور مصر و فضای هیئات مذهبی ما.
قاری ممتاز کشور بیان کرد: سازمان اوقاف و امور خیریه در رفع مشکلات و حمایت کردن قاریان می‌تواند نقش اصلی را ایفا کند، بودجه کلان صرف مسابقات می‌شود و می‌توان بودجه‌هایی را هم برای بحث آموزش اختصاص داد، می‌شود هر کار قرآنی را به یک مجموعه داد، مثلاً این طور نباشد که همه مجموعه‌ها کار آموزش را انجام دهند، بخش مسابقات در اختیار سازمان اوقاف باشد، اعزام‌ها را شورای عالی قرآن پیگیری کند و خلاصه تقسیم کار به معنای واقعی در عمل صورت گیرد و هر ارگان پاسخگوی حوزه ی مسئولیت خودش باشد.
مطالب مرتبط
