طریقه حمایت از قاریان و حافظان جوان/ نظریان مطرح کرد:
ویژگی‌های رسیدن به تلاوت مطلوب در چارچوب مسابقات نمی‌گنجد/ تکلیف حق‌الزحمه را مشخص کنید
گروه فعالیت‌های قرآنی: وحید نظریان، قاری ممتاز کشورمان که به قاری با تلاوت‌های طولانی شهره است به بیان نکاتی در خصوص مشکلات فعالیت‌های قرآنی کشور و طریقه حمایت از قاریان جوان پرداخت.
وحید نظریان، قاری ممتاز قرآن کرمانشاهی در گفت‌وگویی که با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) داشت به بیان نقطه نظراتش در خصوص فعالیت‌های قرآنی کشور، مشکلات پیش روی این فعالیت‌ها و این قبیل مسائل پرداخت.
وی در اولین بخش از صحبت‌هایش در پاسخ به سؤالی مبنی بر نقش اساتید پیشکسوت در تربیت قاریان جوان بیان کرد: طبیعی است که پیشرفت در هر کاری نیازمند یک سری پشتوانه‌های قوی و تجارب است و این تجارب هم مسلما از طریق اساتید پیشکسوت به قراء جوان منتقل می‌شود، مطمئناً اشخاصی موفق هستند که از تجارب دیگران استفاده کنند، لذا نقش پیشکسوتان مهم و ضروری است، ضمن این که این اساتید تا به حال نیز اثرش مثبتشان را گذاشته‌اند، هر جایی را در نظر بگیرید اگر این اساتید نباشند پیشرفتی نخواهیم داشت.
قاری ممتاز قرآن در مورد تعامل بین قاریان، اساتید پیشکسوت و نهادهای قرآنی تصریح کرد: یک سری وظایف اساتید نسبت به جوانان دارند و یک سری هم وظایف شاگردان نسبت به اساتید دارند اما متاسفانه این مسأله خیلی کمرنگ است و از جانب دو طرف این وظایف به خوبی انجام نمی‌شود، احترام شاگرد به استاد خیلی کمرنگ شده است، در مسائل ورزشی و... رابطه و استاد و شاگردی بیشتر نمود دارد و خیلی احترام‌ها بیشتر است ولو به صورت ظاهری، اما بین قرآنیان حتی اگر شده به صورت ظاهری باید این مسائل را رعایت کنیم که متأسفانه نمی‌شود.
وی در ادامه افزود: اگر در اقشار دیگر، مسائلی از این قبیل رعایت نشود به چشم نمی‌آید، اما قشر قرآنی رعایت نکنند تأثیرات منفی دارد؛ لذا تعاملات بسیار کمرنگ شده است. احترام فقط در حرف و کلام نیست، به این است که شاگردان خدمت اساتید برسند حتی اگر آنها به لحاظ علمی پایین باشند، اما وظیفه شاگرد است که خدمت استاد برسد.
نظریان درخصوص تعامل نهادها بیان کرد: تعامل نهادها با قراء نسبی است، اما در کل نهادها تعاملشان صفر است، خودشان اهدافی دارند و همان را دنبال می‌کنند، البته نه این که هیچ کاری نمی‌شود اما این کارها خیلی ناچیز است. نهادها برای خودشان یک سری برنامه‌ها دارند، خواه درست و خواه غلط باشد آن را انجام می‌دهند و برایشان هم اهمیتی ندارد. نهادها فقط دنبال این هستند که فقط بیلان کاری بدهند، شعار می‌دهند که فرضا فلان برنامه با 50000 حافظ برگزار شد، اما مشخص نیست که اینها چه حفاظی هستند ضمن اینکه غالباً سیستم ما کلاً همین طور است و قرآن هم جزء همین سیستم است و به دنبال خروجی مفید نیستیم.
قاری ممتاز قرآن در خصوص نحوه حمایت از قاریان بیان کرد: آیتم‌های مختلفی در مورد حمایت وجود دارد، اما در ایران نیز، قرآن مهجور است، زیاد دَم از قرآن می‌زنیم و کمتر عمل می‌کنیم، مثلاً می‌توانیم استعدادیابی کنیم، ضمن این که کار قرآنی هم نباید با مسائل سیاسی گِره بخورد، این کار هنری است، اگر بخواهیم صرفاً ثواب آن را در نظر بگیریم، هرکس می‌تواند در خانه خودش بنشیند و قرآن بخواند، اما کسانی که حرفه‌ای کار را دنبال می‌کنند یک هنرمند هستند و یک نخبه محسوب می‌شود در حد ممکن حمایت کنیم چه مادی و چه معنوی، اما هیچ کدام از اینها صورت نمی‌گیرد. نمونه بارز آن نیز خود بنده هستم که برای شخص بنده بارها این مسأله پیش آمده است.
وی در ادامه افزود: قاری قرآن را باید حمایت کنند، باید کار این قاری به عنوان قرائت قرآن به رسمیت شناخته شود، مانند یک رشته دانشگاهی و به قاری بگویند شما فقط قرآن یاد بگیر و اطلاعات قرآنی خودت را تکمیل کن، نهادها هم حمایت کنند، کسانی هم که با علاقه خودشان کار می‌کنند آنها هم حمایت نمی‌شوند هیچ، مورد انتقاد هم هستند.
نظریان در خصوص پرداختن بیش از حد قراء به مسائل موسیقایی غیر ضرور بیان کرد: تلاوت قاریان در حال رفتن به سمت موسیقایی شدن است و فرم تلاوت قرآن دارد از دست می‌رود و ما فقط آهنگ‌ها را می‌شنویم، این که هر آهنگ کجا باید خوانده شود یا نشود، هم متأسفانه اصلا برایمان اهمیت ندارد، و خواه و ناخواه به آن سمت در حال حرکت هستیم.
تکلیف حق الزحمه قاریان مشخص شود
وی در ادامه افزود: مسئولان در این قضیه می‌توانند کمک کنند، قاری قرآن هم مانند بقیه افراد در حال زندگی کردن است و باید از همه لحاظ تأمین شود. قاری قرآن که به فلان جلسه یا محفل قرآنی برای تلاوت دعوت می‌شود نباید دغدغه حق الزحمه و ... را داشته باشد و مسئولان باید تکلیف این حق الزحمه را مشخص کنند تا همه تکلیفشان را بدانند نه این که فلان قاری را به آن طرف کشور دعوت کنند و رفتار خوبی با وی نداشته باشند.
نظریان تصریح کرد: هدف قرآنی در کشور ما معلوم نیست و در بحث قرآنی خط و مشی مناسبی وجود ندارد و یک سردرگمی در این قضیه مشهود است. جامعه قرآنی ما برنامه جامعی ندارد و هر کسی برای خودش برنامه می‌د‌‌هد، شورای عالی قرآن از یک سو و هر نهاد برای خودش یک نظر دارد، چندین مسابقه در کشور برگزار شده و می‌شود، اما هیچ کدام خروجی ندارد.
مسابقات و آسیب شناسی آن، بخش دیگری از این گفت‌وگو بود که نظریان در این خصوص بیان کرد: مسابقاتی که در کشور ما برگزار می‌شود هر چند نمی‌خواهم آنها را نفی کنم، اما قانونی که در آن اعمال می‌شود، کاملا اشتباه است یا به عبارت دیگر درصد بیشتری از دستورالعمل‌های آن اشتباه است، الآن در کشور مصر اصلاً مسابقه‌ای در رشته تحقیق وجود ندارد و فقط برای حفاظ مسابقه برگزار می‌کنند.
وی در ادامه افزود: علت این نحوه برگزاری مسابقات در مصر این است که آیتم‌های رسیدن به یک تلاوت مطلوب و آرمانی در چارچوب این قبیل مسابقات نمی‌گنجد. با جرئت تمام اعلام کرده‌ام که شاید حدود 200 قاری بین‌المللی در جهان داشته باشیم، اگر از اینها بخواهیم قرآن بخوانند، نهایتاً 15 دقیقه می‌توانند تلاوت قرآن داشته باشند و علت اصلی این اتفاق نیز سیستم مسابقات است.
نظریان تصریح کرد: این روالی که بر مسابقات قرآن در کشور ما حاکم است کار را به جایی رسانده که قاریان جوان ما از ابتدای کارشان سعی می‌کنند با این سیستم قرآن بخوانند، لذا تلاوت آنها در حدود 15 دقیقه بوده و فاقد روح و حس و حال است، این گونه تلاوت‌ها خط کشی شده است و قاری فقط سعی دارد تا تجوید رعایت شود، اما قرائت قرآن فقط در تجوید نیست و باید همه آیتم‌ها در حد استاندارد رعایت شود.
منشاوی و عبدالباسط هم فینالیست نمی‌شوند
وی در ادامه افزود: اگر بخواهیم آئین‌نامه مسابقات را برای قاریان بزرگی نظیر عبدالباسط، منشاوی و ... که خیلی تجوید خوبی هم داشته‌اند، اعمال کنیم و از آنها بخواهیم تا در مسابقات ایران شرکت کنند، به فینال مسابقات هم راه پیدا نمی‌کنند. مگر مصطفی اسماعیل مسابقه داده است؟ کار قرائت یک فعالیت هنری است، هنرمند باید دستش آزاد باشد، بله باید یک چارچوبی وجود داشته باشد اما نه اینقدر که دست قاری بسته شود.
قاری ممتاز قرآن در ادامه تصریح کرد: متأسفانه در حال حاضر، قاریان جوان به دنبال این هستند که فلان گوشه موسیقی که شاید هیچ دردی را هم از او دوا نمی‌کند یاد بگیرند، فراگیری این گوشه‌ها و ... برای یک قاری حرفه‌ای شاید مطلوب باشد، قاری هنوز روخوانی و روانخوانی را بلد نیست و در تلفظ حرف «عین» مشکل دارد، اما دنبال یاد گرفتن فلان گوشه موسیقی است و این صحیح نیست.
نظریان در خصوص نیازهای اصلی قاریان تصریح کرد: نیاز اصلی قاریان جوان برای قرائت این است که بعد از طی کردن یک سری مراحل ابتدایی فضای تلاوت داشته باشند، قاریان ما فضا ندارند، قاری قرآن نیاز به میدان دیدن دارد و باید روی صحنه اجرا کند، در ایران تعداد خاصی از قراء هستند که در طول یک ماه چندین محفل قرآنی دارند اما قاریان دیگر در طول سال ممکن است چند محفل معدود داشته باشند.
وی در ادامه افزود: جوی که در ایران وجود دارد با خیلی از کشورها فرق دارد مثلا مراسمی که در کشور مصر برگزار می‌شود خیلی زیاد است، به هر دلیلی قاری دعوت می‌کنند اما در ایران این گونه نیست و فقط در مناسبت‌های خاص برنامه تلاوت قرآن داریم، البته آنها فرهنگ خودشان را دارند و شاید نتوانیم خودمان را با مصر قیاس کنیم، اما ما هم می‌توانیم تحت عناوین مختلف برنامه‌های قرآنی داشته باشیم.
دعوت از قاریان مصری ضابطه‌مند شود
نظریان در خصوص قاریان مصری و دعوت آنها به ایران تصریح کرد: این که ما فکر کنیم قاریان مصری همه چیز تمام هستند خیر. بله، قوی هستند، اما الآن این‌گونه نیست، در حال حاضر اگر بالاتر از آنها نباشیم در سطح آنها هستیم و قاریانی داریم که با آنها هم‌رده هستند، لذا از آنها باید در زمینه خاص استفاده شود، اشتباه ما در این است که فلان قاری را دعوت می‌کنیم که تحریر زدن را یاد قاریان ما بدهد غافل از این که تحریر باید در صدای قاری باشد و قاریان کشور ما می‌توانند این مسائل را آموزش دهند، آنها تجربیاتی دارند و باید در مورد آنها حرف بزنند نه این که تحریر زدن را به قاریان ما یاد دهند.
قاری ممتاز قرآن تصریح کرد: کاری که کمیت آن پائین باشد، اما کیفیت داشته باشد قطعاً مطلوب است، در زمینه فعالیت‌های قرآنی نیازمند این هستیم که یک ستادی تشکیل شود و همه ارگان‌ها تحت نظر این ستاد باشند؛ چراکه با موازی‌کاری پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
مطالب مرتبط
