به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) فصاحت در تلاوت قرآن از اهمیت بالایی برخودار بوده و یکی از مواردی که به این مسأله کمک میکند توجه به قاعده «نَبر» است که به معنای لغوی، اصطلاحی و نکاتی پیرامون مقدمات آن اشاره میشود.
«نَبر» در لغت
- در فارسی: به معنای تکیه کلام
- در عربی: به معنای ارتفاع صوت، فشار
در زبان فرانسوی به جای کلمه «نَبر» از آکسان و در انگلیسی از استرس استفاده میشود.
توضیح اینکه، وقتی یک آوازخوان در یک مقطع از خواندنش، صدای خودش را بالا میبرد، این ارتفاع صوت اصطلاحاً
«نَبر» صدای خواننده است.
«نَبر» در اصطلاح و نکاتی پیرامون آن
«نَبر» در اصطلاح زبانشناسی به معنای فشار صوتی و بالا بردن صوت در یک مقطع و بخشی از کلمه یا جمله است.
«نَبر» به لهجه ارتباط پیدا میکند و صرفاً با معنا در ارتباط نیست، بنابر این اگر کسی میخواهد مثلاً به لهجه یزدی صحبت کند باید از جایگاه «نَبر» کلمات در لهجه یزدی آگاه باشد، صحبت کردن به لهجه یزدی با «نَبر» فارسی حق مطلب را ادا نمیکند و بالعکس، در زبان عربی هم همین قاعده صدق میکند.
نبر در تلاوت به دو بخش تقسیم میشود:- نبر مربوط به کلمه از نظر لهجه(کلمهای): «نَبر» در کلمه زمانی است که بخواهیم کلمه را عربیتر ادا کنیم، که در این صورت لهجه از فارسی به عربی تغییر خواهد کرد، البته اگر «نَبر» در جایگاه اصلی خودش قرار نگیرد، معنای کلمه تغییر نمیکند، اما لهجه عربی میشود، در واقع برای حسن اداء در تلاوت فقط توجه به قواعد یرملون و ... کافی نیست، بلکه لهجه مهم است و توجه به «نَبر» کلمهای یا لهجهای قاری را به این مرحله میرساند.
- نبر مربوط به جمله(مفهومی یا جملهای): در این مورد قاعده «نَبر» باید روی یک جمله اجرا شود و تفاوتی که با مورد قبل دارد این است که، اگر «نَبر» را درست اجرا نکنیم مفهوم جمله به هم میخورد.
لذا از مواردی که فصاحت را در تلاوت قرآن ایجاد میکند رعایت «نَبر» در لهجه است.
نکات
- کلمات عرب از یک بخش مانند(مِن) تا حداکثر هفت بخش مانند(فاسقیناکموه) تشکیل میشوند.
- در تعیین محل «نَبر» در یک کلمه، قانون کلی آواشناسی وجود دارد و شماره گذاری که قرار است روی کلمه انجام دهند از آخر به اول است. مثلاً در کلمه «خالدون» بخش شماره یک «نَ»، بخش دو «دو»، بخش سه «لِ» و بخش چهار «خا» است.
- «نَبر» در قرآن یا روی هجاء آخر(شماره یک) است، یا روی ماقبل آخر(شماره دو) است و یا روی ماقبل ماقبل آخر(شماره سه) است. در بعضی از موراد «نَبر» روی بخش چهارم هم اتفاق میافتد که بسیار اندک است.
ادامه دارد...
برگرفته از نکات آموزشی برنامه رادیویی «آموزش ترتیل» به کارشناسی احمد ابولقاسمی، قاری بینالمللی