بانکداری دوگانه باعث بحران اقتصادی می‌شود/ دلایل موفقیت بانک توسعه اسلامی
گروه اقتصاد: به گفته نظری، پذیرش بانکداری دوگانه باعث ایجاد بحران اقتصادی و در نهایت ناکارآمدی اقتصاد می‌شود و به همین دلیل است که کشوری همانند انگلستان بانکداری بدون ربا را ایجاد کرده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به سخنان رئیس‌کل بانک مرکزی در مورد موفقیت‌های بانکداری دوگانه مالزی، به بیان دیدگاه‌های خود در مورد بانکداری دوگانه پرداخت و اظهار کرد: نظام اسلامی نمی‌تواند بانک متعارف که براساس ربا اداره می‌شود را توصیه کند و اگر درسایر کشورها این مدل اجرایی شده است به دلیل نبود نظام اسلامی در آنجاست.
نظام اسلامی بانکداری دوگانه را نمی‌پذیرد
وی ادامه داد: در کشورهایی همانند پاکستان یا مالزی دارای سیستم بانکی ربوی و بانکداری اسلامی هستند؛ به این دلیل که کشورهایی صرفا مسلمان و بدون داشن نظام اسلامی هستند و حتی کشوری همانند انگلستان هم دارای بانکداری دوگانه است اما در نظام اسلامی باید بانکداری منهای ربا و اسلامی پیاد ه شود.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا بانکداری اسلامی در ایران پیاده شده است؟ اظهار کرد: نه تنها تحقق بانکداری اسلامی بلکه تحقق هر قانونی نیازمند آماده شدن زیرساخت‌های آن است و اگر کار کارشناسی در این زمینه صورت نگیرد با مشکل مواجه خواهیم شد.
لزوم ایجاد رقابت بین بانک‌های اسلامی
نظری در پاسخ به این پرسش که آیا ایحاد رقابت بین بانک‌های اسلامی و متعارف باعث توسعه بانکداری اسلامی نمی‌شود؟ عنوان کرد: این رقابت در خود بانکداری اسلامی می‌تواند وجود داشته باشد و چند بانک اسلامی باید در میدان عمل با هم رقابت کنند؛ چراکه شیوه صحیح در بانکداری اسلامی اینگونه نیست که یک بانک به صورت انحصاری فعالیت کند بلکه باید بین چند بانک رقابت وجود داشته باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا در کشوری همانند عربستان، تمام نظام بانکی اسلامی شده است؟ اظهار کرد: آنجا هم بانکداری دوگانه حاکم شده و اتفاقا در آنجا بانکی همانند بانک توسعه اسلامی و برخی بانک‌های اسلامی دیگر بسیار با موفقیت عمل می‌کنند اما دلیل پذیرش این سیستم این است که نظام آنها به معنای واقعی اسلامی نیست و در کشوری همانند اردن و ترکیه هم وضعیت به همین شکل است.
قواعد شرعی با ساختار بانکی کنونی سازگار نیست
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تأکید کرد: ما چون نمی‌توانیم ربا را تجویز کنیم بنابراین پذیرش بانکداری دوگانه در نظام اسلامی امری امکان‌پذیر نیست اما اگر قرار است رقابتی ایجاد شود این رقابت باید در درون خود بانک‌های اسلامی باشد؛ چراکه عواقب انحصارگرایی کاملا روشن است.
نظری ادامه داد: یکی از اقداماتی که در نظام بانکی باید انجام شود رعایت نکات شرعی در عقود است و از سوی دیگر باید به ساختارهای بانکی هم توجه کرد؛ چراکه با وجود چنین ساختار بانکی که از بیرون گرفته شده و تلفیق آن با قوانین شرعی که مربوط به درون است تحقق بانکداری اسلامی با مشکل مواجه شده است و قواعد شرعی با این ساختار سازگار نیست.
دلایل موفقیت بانک توسعه اسلامی
عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار درباره دلایل موفقیت بانک توسعه اسلامی اظهار کرد: اگر بانک توسعه اسلامی توانسته است ربا را حذف کند به این دلیل است که دارای ساختار غیراسلامی نبوده و ساختار متناسبی با عقود شرعی ایجاد کرده است و لذا اکنون که در ایرن سد می‌سازد، این کار را با نرخ بهره انجام نمی‌دهد.
نظری در پاسخ به این پرسش که علاوه بر مشکلات شرعی، مهمترین مشکل بانکداری دوگانه را در چه می‌دانید؟ اظهار کرد: پذیرش بانکداری دوگانه باعث ایجاد بحران اقتصادی و در نهایت ناکارآمدی اقتصاد می‌شود و به همین دلیل است که کشوری همانند انگلستان بانکداری بدون ربا را ایجاد کرده است.
