فلسفه وجودی بانک‌ها به سودآوری مالی تبدیل شده است/ بانک مرکزی دخالت کند
گروه اقتصاد: به گفته زارع، بانک‌های کشور به بنگاه‌داری روی آورده‌اند و فلسفه وجودی آنها تبدیل به سودآوری مالی شده است؛ بنابراین لازم است بانک مرکزی در راستای بانکداری اسلامی مانع چنین فعالیتی از جانب آنها شود.
رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به هفته بانکداری اسلامی به ارزیابی وضعیت کنونی بانکداری اسلامی در کشور پرداخت و اظهار کرد: قطعا ما در اقتصاد خود فاصله زیادی با بانکداری اسلامی داریم؛ چراکه تئوری‌های آن صادر شده و مطالعات آن انجام شده است اما در عمل روند دیگری در حال انجام است. البته از یک نظر می‌توان گفت همه تقصیر بر عهده بانک‌ها نیست، به این دلیل که وقتی تورم، نوسانات نرخ ارز و تحریم وجود دارد این موارد اجازه نمی‌دهند بانک‌ها به شیوه مناسب عمل کرده و می‌توانند مانعی بر سر راه تحقق بانکداری اسلامی هم باشند.
وی افزود: از طرفی دیگر، مدلی از بانکداری که اکنون در کشور ما اجراء می‌شود با آن مدل حقیقی که بانکداری اسلامی نامیده می‌شود فاصله زیادی دارد. البته نیت کسانی که این قوانین را نوشته و این مدل‌ها را به کار می‌گیرند خیر بوده و نیات به سمت بانکداری اسلامی وجود دارد اما در حال حاضر به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه به سمتی غیر از بانکداری اسلامی واقعی در حال حرکت هستیم.
زارع تأکید کرد: اگر بخواهیم به موضوعی همانند نرخ سود در بانکداری کشور اشاره کنیم، به عنوان مثال در کشوری همانند عربستان، نرخ بهره حدود 3 درصد است یا سود سپرده‌های بانکی در برخی از کشورها به صورت منفی و در نهایت یک یا دو درصد است اما ما در ایران مؤسساتی را مشاهده می‌کنیم که تا نرخ 40 درصد سود پرداخت می‌کنند. یعنی اگر تورم را همان 25 درصدی که دولت اعلام کرده است در نظر بگیریم، سودی که این مؤسسات بابت سپرده‌ها پرداخت می‌کنند 15 درصد بیشتر از نرخ تورم است و این امر با بانکداری اسلامی در تضاد است.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس تأکید کرد: یکی از لوازم تحقق بانکداری اسلامی تجدیدنظر در قوانین موجود در این زمینه است. ما در کشور خود، قانون بانکداری اسلامی و عملیات بانکی بدون ربا را داریم که شهریور 62 تصویب شده است و قرار بر این بوده که این قانون بعد از پنج سال بازنگری شود اما این بازنگری هنوز در این قانون صورت نگرفته است.
وی در پایان بر ضرورت نظارت بانک مرکزی بر فعالیت بانک‌ها تأکید کرد و گفت: مبارزه با چنین اقداماتی از جانب بانک‌ها برای گام برداشتن در راستای بانکداری اسلامی نیازمند اهرم‌های نظارتی قوی بانک مرکزی است و اینکه بانک مرکزی بر روی عملکرد و نحوه توزیع تسهیلاتی که توسط بانک‌ها ارائه می‌شود نظارت بیشتری داشته و چارچوب درستی هم برای این نظارت تدوین کند اما از سوی دیگر مشکلی که وجود دارد این است بانک‌های ما به بنگاه‌داری روی آورده‌اند و فلسفه وجودی آنها تبدیل به سودآوری مالی شده است و وقتی آنها این کار را انجام می‌دهند دیگر برایشان مهم نیست که وضعیت اقتصادی و بانکداری کشور، اسلامی باشد یا خیر. بنابراین باید بانک مرکزی نظارت خود را بیشتر کرده و مانع بنگاه‌داری بانک‌ها شود تا انشاءالله شاهد تحقق کامل بانکداری اسلامی در کشور باشیم.
